Śpiewy historyczne (Niemcewicz)/Przydatki do Zygmunta Pierwszego
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Przydatki do Śpiewu o Zygmuncie I |
| Pochodzenie | Śpiewy historyczne |
| Data wyd. | 1816 |
| Druk | Drukarnia nro 646 przy Nowolipiu |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Artykuł w Wikipedii
| |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
Nieszczęśliwe Jana Albrychta i Alexandra panowanie, zostawiły w kraiu ciężkie zniszczenia i niemocy ślady, Ruś, Podole, Wołyń, przez ustawiczne Tatarów naiazdy obróciły się w pustynie, niemniéy i Litwa od tychże ucierpiała Barbarzyńców, lecz niebezpiecznieysi nad Tatarów i Krzyżaków powstawali nieprzyiaciele, Carowie Moskiewscy. Już był Iwan Wasilewicz wybił się z hołdownictwa Tatarów, iuż przez zagarnienie Kazanu, Syberyi, Tweru, Siewierza, Nowogroda i innych państw obszernych, naypotężnieyszym na połnocy stał się mocarzem, iuż zwracaiąc ku południowi wyniosłe zamiary swoie, przywłaszczał wszystkie Witolda podbicia. Górowali ieszcze Polacy odwagą i umieiętnością sztuki woiennéy, ale gdy Carowie wsparci skarbami i potęgą niezmiernych państw swoich, wyrządzali naywyższą władzę w całéy swéy zupełności, królowie Polscy z pomnażaiącemi się siły sąsiadów, tracąc powagę, tracili sposoby, oparcia się cisnącym ich zewsząd niebezpieczeństwom. Przed
W takim stanie była Polska i Litwa, gdy Zygmunt pierwszy nad obudwoma narodami panować zaczął, ogłoszony przez Litwę wielkiem xiążęciem, w wyborze od Polaków żadnéy nie znalazł przeciwności. Uważać atoli należy, że w liście do narodu obwieszczaiącym wstąpienie swe na tron, Zygmunt zdaie się wyznawać prawo Polaków do wyboru Pana, gdy tak mowi:
Koronę tę poprzednik Zygmunta Alexander zdawał się ieszcze uważać, iak własną i dziedziczną, gdy o wstępie swym na tron, tak donosi:
Naypierwszém mądrego króla było staraniem, zadane za poprzedników dochodom królewskim rany, zamykać i goić. Jan Boner, iak niegdyś za Kazimierza W. Wierzynek podskarbi królewski, rostropną oszczędnością i dobrym rządem wykupił zastawne dobra królewskie i powrócił odpadłe od korony dochody. Jak wprzódy w Szląsku tak dziś w Polscze powściągnął Zygmunt łotrostwa, ustanowił sądy, Statut Łaskiego w r. 1505. u Hallera w Krakowie drukować rozkazał.
Oderwały króla od prac tak zbawiennych, wszczete bunty Glińskiego, i za poduszczeniem iego wtargnienie Moskwy do Litwy. Wysłał król z woyskiem Mikołaia Firleia, a wkrótce i sam przyciągnął pod Mińsk, odstąpił Gliński od oblężenia miasta tego, i ku Dnieprowi cofnął się, bronili Moskale przeprawy, lecz król i Woysko iego puścili się wpław przez rzekę, i choć na licznieyszego nieprzyiaciela tak natarczywie uderzyli, iż wszędzie pierzchać musiał, gonili go Hetmani Konstanty Ostrogski i Firlei, kray aż pod same Moskwę mieczem i ogniem pustosząc. Upokorzony Car prosił o pokóy, i zbyt łatwo otrzymał za powroceniem pobranych przez Glińskiego zamków, Bydź może, że obawa wpadnięcia Wołochów na Pokucie, a Tatarów na Wołyń, nie pozwoliła królowi popierać woyny tak świetnie zaczętéy. Mikołay Kamieniecki Hetman, wpadłszy na Wołoszczyznę, spustoszeniem kraiu tego, przymusił Bohdana do opuszczenia Pokucia, a Konstanty Ostrogski 24000 Tatarów zniósł pod Wisniowcem, Bohdan do winnego Polscze hołdu powrócił. Zygmunt granice Państwa przeważnemi zabezpieczywszy zwycięztwy, poiął w związki małżeńskie Barbarę córkę Stefana Zapolskiego, Woiewody Siedmiogrodzkiego. Nie miłym patrzył na to okiem Maxymilian I. Cesarz Niemiecki, iuż to, że przemożny dom Zapolskich przeciwny był w Węgrzech Austryackim zamiarom; iuż, że dom Jagielloński panuiąc w Węgrzech i Czechach przez związek ten potężnieyszym stawał się; nie przestaiąc bowiem Maxymilian na obszernych Państwach, które mu Marya dziedziczka Burgundyi przyniosła, i nad temi krolestwy panowanie swe rozciągać zamyślał. Nie dość odważny, by szkodził otwarcie, skrycie pobudzał na Zygmunta i Krzyżaków i Moskwę, Iwan Wasilewicz wpada do Litwy, a Gliński przez zdradę ubiega Smoleńsk, nadęty tą zdohyczą W.Kniaź Moskiewski 80,000. woyska iak gdyby żadnego niemiał inż znaleźć oporu wysyła do Wilna, lecz pod Orszą zachodzi mu drogę we 35,000. rycerstwa Konstanty Ostrogski Hetman W. Litt, Jan Swierczowski i Jerzy Radziwiłł. Stoczono sławną bitwę pod Orszą 33mPolakow odniosło nayzupełnieysze zwycięstwo nad dwoynasob licznieyszym nieprzyiacielem, poległo na placu 40,000 Moskali, naywyższy wodz Iwan Czeladin i naycelnieysze Boiary dostali się w niewolą: umiano zwyciężać nie umiano z zwycięstwa korzystać, zamiast spiesznego ciągnienia do Smoleńska, nim go Moskale opatrzyli w żywność, zamiast korzystania z zapału woyska zniesieniem do szczętu rozproszonych Cara hufców, pozbawienia go na zawsze przywłaszczonych kraiów Ruskich król czyli to dla spoźnionéy roku pory, czyli też nadchodzącéy woyny Pruskiéy, opatrzył pograniczne zamki służebnym woyskiem, sam nayprzód do Krakowa na seym, ztamtąd zaproszony od Maxymiliana do Presburga wyiechał.
Znalazł tam brata swego Władysława króla Węgierskiego i Czeskiego: wyiechał Maxvmilian na przeciw Monarchom aż do Bizegu, i z wielka uczciwością do Wiednia prowadził. Ziazd ten żadnych Polscze nie przyniósł korzyści, ale uskutecznił wszystkie zamysły Cesarza, otwierając mu drogę do korony Węgierskiéy i Czeskiéy, zaślubieniem Ferdynanda wnuka Maxymiliana z Anną Jagiellonką córką Władysława króla Węgierskiego. Jak dawniéy tak i na tym ziezdzie starał się Maxymilian wciągnąć króla Polskiego w Ligę przeciwko Turkom, lecz mądry Pan znaiąc z dawnych przykładów, iak wiele na obietnicach rodzaiu tego polegać należy, potrafił uchylić się od nich.
Za powrotem do Polski, podwóynym żalem zatrute było serce królewskie, śmiercią krolowéy Barbary, domaganiem się narodu, by po załogach woysko zaciężne rozpuszczonym zostało, wpadnięciem do Litwy Wasila Cara Moskiewskiego, a Tatarów na Ruś i Podole; porazili ich Konstanty Ostrogski i Stanisław Lanckoroński, lecz nie nagrodzili zwycięztwa strat poniesionych. W r. 1516. umiera Władysław król Węgierski, brat Zygmunta naszego, królestwa Węgierskie i Czeskie zostawuiąc synowi Ludwikowi, pod opieką stryia króla Polskiego; Zygmunt posyła do obu tych królestw Radzców swoich, Łaskiego Arcybiskupa Gnieźnieńskiego, Krzysztofa Szydłowieckiego Woiewodę Krakowskiego, aby w małoletności Ludwika nad Królestwy temi czuwali.
R. 1518. po śmierci Cesarza Maxymiliana, Zygmunt I. iako opiekun króla Węgierskiego i Czeskiego, wysiał posłów swoich na seym Niemiecki, dla obrania nowego Cesarza, Karol V. i Franciszek I. król Francuzki, obadwa do Zygmunta I. pisali, prosząc o wpływ za sobą, król glosy swe dał Karolowi V. iako krewnemu, Ludwik bowiem Węgierski, synowiec iego, zaślubił sobie siostrę Karola V. Posłami Polskiemi na seymie Niemieckim byli, Erazm herbu Ciołek, Biskup Płocki; Rafał z Leszna, Kasztelan Łęczycki; i Bohusz M. N. Litt: Patrz w Aktach Tomickiego.
Pierwszy raz w tych czasach znayduiemy w dzieiopisach naszych o Kozakach wspomnienie. Kraie Nadnieprskie acz ustawnie wystawione na Tatarów naiazdy, przez nadzwyczayną żyzność ziemi ściągały osadników, moźnieysi właściciele Polscy, bardziey ieszcze niż rząd Polski dla własnego od Barbarzyńców bezpieczeństwa, znaczne tam utrzymywać musieli hufce, z tych zbiegowie, ludzie luźni z pogranicza Polski, Litwy a nawet i Wołoszczyzny, w znaczne zbierać się zaczęli kupy. Ukraińskie stepy, a bardziéy ieszcze obfite lecz niedostępne na Dnieprze wyspy, dawały im wolność, bezpieczeństwo i żywność. Wodą i lądem w kraie Tureckie, zbroyne aż pod sam Carogrod napaści, obeznały ich z bogactwami, długo wierni i pożyteczni królom Polskim, nierozwineli rokoszu chorągwi, aż poki chciwość panów naszych niepokusiła się po zgwałcenie ich swobod i bogactw wydarcie. Za Zygmunta I. pierwszy Ostafi Daszkiewicz kmieć Konstantego Ostrogskiego poddany z Owrucza, człowiek umysłu bystrego i z natury do dzieł woiennych stworzony, niesforne kupy w porządne spisał pułki, szyku i karności nauczył. Wkrótce z tym ludem strasznemi klęski wsławił się przeciw Tatarom, Moskalom i Turkom: zalecił go królowi Konstanty Xżę Ostrogski. Zygmunt Pan mądry, na prawdziwą tylko wartość baczny, mimo ubiegania się wielu możnych, nadał Ostafiemu Starostwo Czerkaskie z Krzyczowem i Ciecierskiem zameczkami położonemi nad Dnieprem.
Kiedy Ostafi powracaiący z Oczakowa, starał przed królem i Pany Radnemi, zapytał go Monarcha, iakoby temu zabieżeć, aby Tatarowie u nas tyle szkód nie czynili: »Miłościwy Panie, odpowiedział człowiek nieuczony ale czystęgo rozsądku, trzeba nam nad Dnieprem dwa tysiące człowieka ustawicznie chować, którzyby na czaykach[2] przeprawy Tatarom do nas bronili, do tego kilkaset jazdy, ktoraby im żywność obmyślała, nadto na ostrowach Dnieperskich trzebaby pobudować obronne zamki, i pozakładać miasta. Podobała się ta rada, przecież nic się z tego nie stało.[3]
Jakoż minął iuż czas, gdzie Zygmunt bez zwłoki mogł był wykonać zbawienne Ostafiego myśli, iuż rady Tomickich, Tarnowskich i cnotliwego Bonera straciły wiele wpływu swoiego na umyśle królewskim. Poiął był krol w małżeństwo z namowy Maxymiliana Cesarza, Bone córkę Jana Galeasza Sforcyi Xcia Medyolańskiego i Izabelli Aragońskiey krolewnéy. Pani ta w postaci hoża, w dowcipie przebiegła i bystra, rozkoszom nad przystoyność podana, wyniosła, chciwa panowania, w zbieraniu skarbów nienasycona, poświęcała swym chuciom dobro męża i Państwa. Od tego nieszczęśliwego związku zaczęły słabieć rządy Zygmunta i serca poddanych od dobrego oddalać się króla, ona to dochody przeznaczone dotąd na kraiu potrzeby, do własnéy zwracać zaczęła szkatuły, poburzać Kmitę przeciw Tarnowskiemu, mieszać się w Rady, podejrzenia i niezgody rozsiewać, wszystkiemi nakoniec frymarczyć urzędami. Krolowa ta rozgniewana raz na Zebrzydowskiego Biskupa Krakowskiego, rzekła mu z gniewem, Ty ty, Xięże, coś kupił Biskupstwo! na co ten, własną iéy chcąc wyrzucić podłość, kupiłem, rzekł, bo do przedania było.
Taki to dar Zygmuntowi I. Maxymilian uczynił, dane obietnice pogodzenia go z Iwanem Wasilewiczem i Mistrzem Krzyżackim, zamiast pokoiu nowe woyny wznieciły, wkroczył Wasil do Litwy, a Albrycht wielki mistrz Krzyżacki acz królewski siostrzeniec, wzbraniał się hołdu i do boiu gotował: pod sprawa Mikołaia Firleia i Zaremby, pomyślnie w początkach prowadzona była woyna Pruska, iuż Albert ziechał do Torunia dla wykonania hołdu, gdy dowiedziawszy się że Maxymilian pod dowództwem Schomberga znaczne przysyła mu posiłki, zerwał się ze słowa, i boie rozpoczął, nastąpił rozeym na lat cztery, a w tem przeciągu całe prawie Prussy przyięły wiarę Luterską, sam W. Mistrz zrzucił habit, i żonę poiął. Ustawne napadania Moskalów od Litwy, Tatarów na Ruś i Podole, liczne posiłki których Maxymilian Cesarz Mistrzowi Pruskiemu nie przestawał dostarczać, przynagliły nakoniec króla do szukania środków, by zmnnieyszyć tylu razem nieprzyjaciół liczbę. Uczynił Zygmunt krok, który doradzały może przytomne okoliczności, do którego wiodła przychylność krwi własnéy, ale który w nieprzewidzianych na ów czas skutkach, stał się późniéy nayokropnieyszym dla Polski. Przez pokóy podpisany w Krakowie w roku 1525. W. Mistrz Albrycht wziął w maństwo od króla Prussv Wschodnie, dla siebie i potomstwa swego po mieczu, pozwolono xieciu Praskiemu mieysce w senacie, warowano obowiązek hołdu, i dostarczenie sił zbroynych na każde zawołanie królewskie. Nie przewidział na nieszczęście nasze Zygmunt, że kray ten tak piękny, dostanie się w ręce linii Margrabiów Brandeburskich, że dom ten powiększy potęgę swoię przez różne dziedzictwa spadki, że nakoniec wyda ciąg monarchów zdatnych, chciwie czuwających na wszystkie wypadki, któremiby wzrost swóy powiększyć.
W ten czas to Ludwik (z domu Jagiellońskiego trzeci król Węgierski) w samym kwiecie młodości walecznie przeciw Turkom potykaiąc się, poległ pod Mohaczem. Węgrzy ofiarują koronę Zygmuntowi, lecz Pan ten iak iuż byl podwakroć berło Szwedzkie odmówił, tak i Węgierskiego przyiąć niechciał. Obrany królem Czeskim Ferdynand Rakuzki, iako maiący za sobą Jagiellonkę, siostrę ostatniego króla, pod warunkiem iednak, iż arcyxięstwo Austryackie do królestwa Czeskiego przyłączy. Wszczęła się woyna między Janem Zapolskim, którego większa część Węgrów wybrała za króla, i Ferdynandem Cesarzem, który po żonie swéy siostrze Ludwika Jagiellończyka do téyże korony rościł swe prawa[4]. Przez boiaźń obruszenia na siebie Turków, niechciał Zygmunt wspierać Jana Zapolskiego, przez co ten Sułtanowi Solimanowi oddać się musiał w opiekę: Soliman bierze Rudę, oblega Wiedeń a po śmierci Jana Zapolskiego królowę Izabellę córkę Zygmunta Igo z małym iéy synem do ziemi Siedmiogrodzkiéy odsyła. W r. 1530 po śmierci ostatnich xiążąt Mazowieckich Janusza i Stanisława, Xięstwo to na zawsze do korony przyłączonym zostało.
Troskliwy Zygmunt, by i po zgonie swoim spokoyność państwa utwierdzić, za zgodą stanów wkłada koronę na skronie Zygmunta Augusta iedynego syna swego, na ów czas mającego lat tylko dziesięć. Nim król sędziwy przystąpił do czynu tego, musiał dadź stanom uroczyste przyrzeczenie, że to wczesne następcy mianowanie, w niczem na przyszłe czasy wolnemu wyborowi królów uwłaczać nie ma. Herburt pag: 157.
Powszednie z koronacyi młodego króla wesele, powiększył goniec z doniesieniem o przeważnym zwycięztwie Jana Tarnowskiego, nad Piotrem Wojewodą Wołoskim pod Obertynem, Wódz ten w 4,000 ludzi, zniósł woysko Wołochów 22,000 liczące. Wieżdżał Tarnowski do Krakowa w okazałym tryumfie, wiodąc z sobą wielką liczbę ieńców, i 48 dział, częścią Wołoskich, częścią naszych pod Bukowiną za Albrychta jeszcze utraconych. Sędziwy król wyszedł na przeciw zwycięzcy, i publicznie składał mu dzięki. Był ieszcze za Jana Kazimierza na ratuszu Krakowskim obraz bitwę tę wyrażający. Pastorius pag: 200. Wzięto potym na Moskałach Homel i Starodub, lecz nie odzyskano Smoleńska.
Tym czasem Wołoszyn po odniesionéy klęsce wypocząwszy lat kilka, wpadł na Podole i pustoszyć ie zaczął, w r. 1538 złożony seym w Krakowie, gorszącym na przyszłe czasy przykładem, zszedł na niczém, a to przez fakcye królowéy Bony, Piotra Kmity Woiewody Krakowskiego, i Prymasa Jędrzeia Krzyckiego, urażonych na króla oto, że pieczęć po Krzysztofie Szydłowieckim nie Gamratowi ulubionemu królowéy, lecz Choińskiemu oddana, król nieotrzymawszy poborów, wydał wici na pospolite ruszenie. Stanęło pod Lwowem 150,000 zbroynego ludu. Orzechowski oczywisty tych czasów świadek powiada, iż nie widziano ieszcze w Polszczę woyska tak licznego, tak opatrzonego w męże, konie, i zbroie. Zamiarem było Zygmunta z całą tą siłą uderzyć na Wołochów, zawojować kray ich i raz na zawsze do Polski przyłączyć. Lecz i tu prywatne do króla niechęci[5], niezgody między możnemi, zawiść uboższéy szlachty przeciw możnieyszym potrafiły zniszczyć te tak wielkie i zbawienne zamysły. Woysko do walczenia zwołane, przemieniło się w gorliwe i niesforne seymuiących koło, na próżno sędziwy Tarnowski obstawał przy powadze królewskiéy, zburzone umysły umierzyć starał się, przemogli nienasyceni w chciwości swoiéy podpalacze, Kmita, Zborowscy, Odrowążowie, Taszycki.
Był to pierwszy w dzieiach naszych przykład, pierwsze rzucone nasienie fatalnych na przyszłość związków, gdzie bez zwołania seymu, bez wybranych przez naród reprezentantów, mnóstwo ludzi zbroynych i licznych, przemieniało się w prawodawczą władze, radzono bez porządku i w gwarze domagano się zuchwale; w liczbie 35 punktów podanych królowi, znayduią się błahe skargi na uciążliwość podatków i celi, które szlachta mało co iuż w ten czas płaciła, domagano się by posiadanie dóbr ziemskich mieszczanom i cudzoziemcom zabronionym zostało, by szlachta za występki popełnione wmieście, od mieyskiego więzienia wolną była, i t. d. Zbyt dobry Zygmunt sprawiedliwe żądania zaraz ułatwił, inne do przyszłego seymu odesłał; oburzona tym mnóstwo, iuż się porywało do broni, gdy okropna burza, wzięta za znak zagniewanego
Nieba, rozdzieliła zwaśnionych. Czterdzieści dni naypięknieyszą porę do wyprawy, strawioną na swarach. Król doznawszy że wszelkie sposoby przy wiedzenia szlachty na drogę rozsądku i własnego ich pożytku, próżnemi stały się, dał im roziechania się wolność, o to tylko upominaiąc, by po drodze od krzywd i pustoszenia kraiu wstrzymać się chcieli.
Wysłani na wyparcie Wołochów Andrzéy Teczyński i Mikołay Sieniawski we 2,000 ludzi przez szczupłość woyska, poróżnienia między sobą, i niebacznie z przemożnieyszym nieprzyiacielem stoczoną bitwę, do dwóchset ludzi straciwszy cofnąć się musieli.
Tyle goryczy i zgryzoty zatruły koniec sędziwych iuż dni Zygmunta, umarł w Krakowie w r. 1548 w 82 wieku a 42. panowania swego. Prócz dzieci z prawego łożą, miał z Katarzyny ze Szląska wydanéy potém za Kościeleckiego Kasztelana Woynickiego, Jana Biskupa Poznańskiego, i córkę wydaną za Eliasza xiecia Ostrogskiego. Pan sprawiedliwy i mądry okazałéy urody, siły ciała tak wielkiéy, iż rwał powrozy i podkowy łamał, nieskwapliwy był do woyny, lecz w boiu śmiały, dla wad rządu korzystać z wycięzrw bardziéy nie mógł, niźli nieumiał. Powodowanie się królowéy Bonie, rozwiązłość i przekupstwo iéy, przy schyłku życia oddaliły mu serca poddanych, lecz zaledwo żyć przestał, niewspominano iak tylko cnoty i szczęśliwy byt, którego Polska używała pod panowaniem iego. Powszechna żałoba rok cały trwała, ucichła muzyka, ustały biesiady i tańce, dziewice z głów swoich pozdeymowały wieńce, we wszystkich twarzach smętność i żałość. Czterdzieści i dwa lat pomyślnego panowania, wzbudzały słuszną narodu wdzięczność.
Pomimo smutnych przez szlachtę nadużyć, kwitnął kray wewnątrz. Maiestat, naród, w poważeniu obcych; wzmagały się miasta w wielkiéy i małéy Polscze, wzrastały, zaludniały się Ukraina i Podole, ustępowały nieprzebyte bory Podlasia pod toporem przemyślnego rolnika. Na dworze okazałość i powaga, słynęli nauką i wymową Kanclerze Tomicki i Macieiowski, podwoie ich, domy Kmitów, Firleiow, Sieniawskich otworem stały znakomitym talentom,lub wzrastaiącym dowcipom młodzieży; tam Andrzéy Krzycki nim ieszcze został Arcybiskupem Gnieźnieńskim, czytał wyborne swe rymy, bawił wesoły acz niedbały Rey, rozrzewniał w kwiecie wieku zgasły Janicki. Otaczali tron Szydłowiecki, Sieniawscy, z chlubą poglądał naród na tłum woiowników zwycięztwy sławnych, między niemi pierwsze trzymali mieysce, Konstanty xiążę Ostrogski, Tarnowski, Kamieniecki, Jerzy i Jan Radziwiłł, Grzegorz Chodkiewicz, iów waleczny wódz Zaporowców Ostafi Daszkiewicz. Królowa Bona z tylu miar Polscze szkodliwa, tę przyniosła korzyść, iż przybyli z narodu iéy Artyści, wprowadzili do nas smak kunsztów i sztuk nadobnych: ozdobiony zamek Krakowski, w Łobzowie wieyskie królów mieszkanie; Wybudowana w Katedrze Krakowskiéy, Jagiellońska kaplica, wydane pędzlem Obertyńskie zwycięztwo, piękne pa podstawie ołtarza w kościele Krakowskim malowanie, cóż dopiero tyle świetnych zatraconych iuż zabytków, świadczą w iakiéy uczciwości za wieku owego były u nas nauki i kunszta; słowem powiedzieć można, iż pomimo słabości Zygmunta dla żony, i zbytniego nie raz ulegania Cesarzom Niemieckim, pod żadnym królem nie był naród zewnątrz bardziéy poważanym, nigdy wewnątrz nieużywał więcéy pomyślności, bezpieczeństwa, swobody. Szczęśliwi co dni te widzieli!
- ↑ Imiona, dawny wyraz Polski, znaczy dobra, maiętności.
- ↑ Rodzay łodzi.
- ↑ Kroniki Bielskiego pag: 569. dawna edycya.
- ↑ A tak przez spokrewnienie, z królami Polskiemi dom Rakuzi nabył praw do Czech i Węgier.
- ↑ Początek niechęci szlachty przeciw Zygmuntowi I. od roku 1537 liczyć iuż można. Następuiaca okoliczność stała się do niey powodem: Po śmierci dwóch ostatnich Piastów, xiążąt Mazowieckich, i przyłączeniu xięstwa tego do korony, Odrowąż Woiewoda Podolski poiął w małżeństwo Annę xiężniczkę Mazowiecką, siostrę ostatnich xiążąt, poiął ią za pozwoleniem królewskim. Dowiaduie się o tym chciwa królowa Bona oddawna nietylko na skarby, dobra, lecz i na życie nawet xięźniczki Anny czyhaiąca, wymaga na powolnym iéy królu, zew czasie samego wesela wysyła kommissarzy swoich, by Odrowąża z dóbr żony iego wygnali, długo opiera się temu Odrowąż, nakoniec usiepować musi, nie tu koniec zemsty, i prześladowania zacietéy Bony, wymaga na letnim i słabym iuż mężu, że dane od dawna Odrowążowi Starostwo Kamienieckie I Samborskie, odiętemi mu zostały. Tak oczywiste gwałty i niesprawiedliwości, obruszyły na króla cały stan rycerski, odtąd ślepa powolność iego dla żony, na wszystkich seymach tysiączne ściągała mu przykrości, zbyt niemile dla króla, zbyt narodowi całemu szkodliwe:
Ex Toino actionum Regiarum 17 Annum 1537.