Biały Kapitan/Rozdział III
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Biały Kapitan |
| Wydawca | Wydawnictwo Polskie R. Wegnera |
| Data wyd. | 1939 |
| Druk | Drukarnia Concordia |
| Miejsce wyd. | Poznań |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
Wybiły dzwonki warugi, rozległ się gwizdek bosmański i po nim głośny okrzyk:
— Owral! Wszyscy na pokład!
Sygnał ten obudził Pitta, zerwał się więc z łóżka i zaczął się szybko ubierać. Nie skończył jednak, gdy w drzwiach kajuty wyrosła barczysta postać Olafa Nilsena.
Skośne, czarne oczy śmiały się wesoło, przez rozchylone, wydęte wargi świeciły białe zęby, żujące gumę.
— Pierwsze opóźnienie i do tego na brzegu — nie liczy się, mister Siwir! — zawołał.
— Przepraszam bardzo, kapitanie! — odparł Pitt zawstydzonym głosem. — Wszystko to z powodu ubrania miejskiego, zupełnie do szybszej tualety nie zdatnego. Dziś sobie nabędę strój odpowiedni.
— Głupstwo! — uspokoił go Nilsen. — Owral wygwizdano na wypłatę myta[1] załodze i na oddanie rozkazu na ładowanie „Witezia“. Pana to tymczasem się nie tyczy, mister Siwir!
— Tem lepiej! — rzekł Pitt. — Zaraz pojadę na brzeg i kupię potrzebne rzeczy.
— Najpierw poznasz pan załogę statku, a później pojedziesz z bosmanem na brzeg... po śniadaniu, — poprawił go kapitan.
— Słucham, kapitanie! — odparł Pitt. — Jestem już gotów.
Gdy się znaleźli na pokładzie, zastali całą załogę w komplecie.
Składała się zaledwie z ośmiu żeglarzy, lecz Pittowi wydało się, że ogromny tłum zapełnił dek „Witezia“, który był stanowczo za ciasny i za mały dla takich olbrzymów.
Pitt gwizdnął cicho i szepnął do Nilsena:
— Ależ wynaleźliście, kapitanie, wielkoludów!
Marynarz zaśmiał się i zaczął zaznajamiać Pitta z ludźmi załogi.
— Michał Ryba — bosman i steward w jednej osobie; dłonie ma żelazne i takąż głowę, ale zna służbę, okręt i morze. Mikołaj Skalny — mechanik i drugi bosman, lubi morze, a lubiłby je jeszcze bardziej, gdyby było z whisky lub chociażby z dżynu. Majtkowie, z których każdy może stanąć do pracy, jako palacz-mechanik lub bosman; nazywają się Udo Ikonen, Alen Hadejnen, Otto Lowe. Ci dwaj — Christiansen i Mito — są palaczami i mechanikami; wreszcie nasz kuk — „mandaryn“ Tun-Lee, wielki mistrz, umiejący z konopnej liny przyrządzić makarony włoskie, a z żagla — kotlety. Oto już i cała kajut-kompanja „Witezia!“ Ten zaś dżentelman, moi chłopcy, od wczoraj stał się sztormanem. Nosi nazwisko Pitt Hardful, ja zaś wolę nazywać go „Mister Siwir.“
Nowy sztorman zaczął ściskać dłonie nowych towarzyszy.
Gdy się ceremonja powitania skończyła, wszyscy, oprócz Ottona Lowego, odbywającego na kapitańskim mostku warugę, przeszli do biesiadni,[2] gdzie już dymiły kubki z kawą.
Podczas śniadania Pitt uważnie przyglądał się nowym znajomym. Na widok ich potężnych piersi i mięśni, ogorzałych i opalonych na morzu twarzy, śmiałych, wprost przed siebie patrzących oczu, uśmiechnął się i rzekł:
— Kapitanie! Nie lubię podawać się za to, czem nie jestem... Tytuł sztormana, dziesięć funtów na brzegu i dwadzieścia — na morzu — to bardzo ponętne rzeczy! Jednak, niech kapitan, póki jest czas i można mnie wysadzić na brzeg, pomyśli, że ja znam się na zawodzie marynarza tak, jak bosman Michał Ryba na rzeźbach Michała Anioła...
— Nie znam tego mego imiennika! — zgodził się bosman.
— Ja tak samo się znam na tem, co potrzebne jest dla sztormana! — zawołał Pitt ze śmiechem.
— Ciura[3] jesteś, mister Siwir, wiem to... — przerwał mu Nilsen. — Nigdy nie słyszałeś, zapewne o takich rzeczach, jak bakier, sztymbork, ru, gafla, takielaż, sztorcuma, bezan lub sztakżagiel, lecz nie są to znów takie mądre sprawy, gdyż inaczej — sami nigdybyśmy się tego nie nauczyli. Więc i ty, gdy postoisz przez kilka warug przy sztorwale,[4] gdy spróbujesz dobrego szturmu podczas „psiej zmiany“,[5] albo porządnej dmy[6] lub zdradliwej szarugi[7] gdzieś w pobliżu raf, — odrazu ukończysz „uniwersytet“ marynarski i zostaniesz sztormanem, jak się patrzy! Zresztą, nie poto cię tu, mister Siwir, wziąłem. My, wszyscy jak tu jesteśmy, gadać nie umiemy. Przeto nas oszukują, nabierają po portach i na komorach celnych, wyzyskują armatorowie, a my nieraz odpowiadamy pięścią, lub nożem. Wynikają stąd sądowe sprawy, tak że już w paru portach nie możemy cumować[8] naszego „Witezia“... To najważniejsza rzecz! A później — musisz nas leczyć na wypadek choroby lub rany.
Pitt słuchał olbrzyma i widział, jak oczy marynarzy z nadzieją i ciekawością wpatrywały się w nowego sztormana.
— Bronić waszych interesów mogę i krzywdzić was nikomu nie pozwolę, bo na prawie się znam — rzekł uspokojony Pitt. — Co do leczenia, to, chociaż nie jestem lekarzem, potrafię być wam pomocnym, miałem przez dwa lata porządną praktykę.
Mówił prawdę, gdyż więzienny lekarz zawsze brał go do pomocy, a nieraz nawet wprost posługiwał się nim, nie mając czasu, lub ochoty przychodzić do chorych aresztantów.
— Więc o czem tu gadać, sztormanie! — zawołał kapitan, uderzając Pitta po ramieniu. — Zaraz pojedziesz z bosmanem na brzeg, zakupisz leków na osiem miesięcy i wszystkiego, co ci będzie potrzeba. A pamiętaj, że ruta[9] nasza zawadzi o zwrotnik Raka i o Ocean Lodowaty.
— Hm! — mruknął Pitt — kawał świata!
— „Witeź“ jest podjezdny,[10] maszyny ma silne, a i ożaglowanie pierwszej klasy — mówił Nilsen. — Nie bój się, sztormanie, gdy pojedziemy na północ, wszystkie rumy[11] napchamy węglem angielskim i to — najlepszym!
— Ja się nie boję, ja się cieszę! — zaprotestował Pitt. — Lubię morze i dużo podróżowałem na statkach, rozumie się jako pasażer, nigdy nie marząc o tem, że będę kiedyś marynarzem i do tego — sztormanem.
— Schodzimy na brzeg, sztormanie! — odezwał się bosman Ryba. — Jolka już spuszczona stoi przy sztymborku.[12] Zejdziemy lesicą.[13]
Załoga przyglądała się z ciekawością pierwszym krokom nowego sztormana, lecz Pitt, od dzieciństwa uprawiający sporty, zręcznie zbiegł do łódki, czepiając się chwiejnych stopni bujającej drabinki.
Bosman wiosłował, a Pitt przyglądał się mu z ciekawością. Ryba, jeszcze roślejszy i bardziej potężny niż Olaf Nilsen, miał takież złociste włosy, młodą, tępą twarz, niebieskie oczy i szerokie usta człowieka o prostaczym umyśle. Na obnażonych do łokci rękach miał wytatuowane motyle, kwiaty, jakieś kobiety w kapeluszach, zawiłe litery chińskie.
— Z pewnością upiększono pana tem na Wschodzie? — zapytał Pitt.
— Dwa lata temu chodziłem na „Witeziu“ do Nagasaki, sztormanie. Tam mi te zabawki nakłuli Japończycy w porcie za dwa amerykańskie dolary. Już jesteśmy. Cumujcie, sztormanie!
Pitt wyskoczył i zarzuciwszy linkę na palik, stojący na wybrzeżu, zręcznym ruchem zaciągnął węzeł.
Spostrzegł to bosman i uważnie obejrzał wiązanie.
— Nie morski to węzeł, lecz mądry i mocny. Nauczcie mnie tego na deku w wolnej chwili! — poprosił.
— Rzecz — łatwa, i chętnie to uczynię — zgodził się Pitt. — Teraz idę po zakupy, bosmanie. Gdzie znajdę jolkę?
— Będzie tu stała, a gdybym odpłynął, machnijcie w stronę „Witezia“ czemś białem. Z mostku zmiana dojrzy i pchnie łódź do brzegu z którymś z majtków. Do nocy wszyscy będą wolni.
— A w nocy? — spytał Pitt.
— W nocy wychodzimy w morze, gdzie będziemy się ładowali, — odparł Ryba.
— Co się będzie ładowało?
— To nie moja rzecz, w tem głowa kapitana, — odparł bosman wymijająco. — Jego pytajcie, nie mnie.
— Skąd wy jesteście, bosmanie? — zmienił rozmowę Pitt.
— Ja z brzegów Białego Morza, pochodzę z rosyjskich Pomorzan, co wyznają starą wiarę, — rzekł i z melancholijnym uśmiechem dodał: — Daleko, stąd nie widać!...
— A nasz kapitan, czy też się urodził w waszych stronach? — dopytywał sztorman.
— Nie! On — Norweg, ale nie czysty, bo matkę miał Laplandkę, dlatego ma czarne, skośne oczy i policzki, jak u Tatara. Ale to dzielny, śmiały żeglarz! Takich już mało po morzach chodzi.
W głosie bosmana zabrzmiały nuty szacunku i dumy.
— Lubicie Olafa Nilsena? — zadał pytanie Pitt.
— Boimy się go, bo straszny w gniewie i niesamowity — szepnął Ryba, — wszystko wie, wszystko widzi... Lecz hojny i spełnia przyrzeczenia. Wszyscy będziemy prędko bogaczami, nawet Tun-Lee, chociaż w każdym porcie, gdy wyjdzie na brzeg, zgrywa się w karty i kości. Hazardowny kuk!
— Załoga zgodnie z sobą żyje? — wypytywał dalej sztorman.
— Jak Bóg da! — odparł niepewnym głosem bosman. — Na brzegu — to dobrze, ale po trzech, czterech miesiącach pływania różnie bywa... Dzieją się nieraz straszne rzeczy... Gdyby nie kapitan... Ale sami, sztormanie, ujrzycie to... wkrótce...
— Jaka przyczyna niezgody? Powiedźcie, bosmanie!
— Sami dowiecie się... — szepnął, podnosząc szerokie bary. Ciężko wzdychając, marynarz z tajemniczą miną zaczął zapalać fajkę.
— Już mam do rozwiązania dwie zagadki: nocne ładowanie „Witezia“ na pełnem morzu i przyczynę swarów. Jak na pierwszy dzień mego urzędowania — to dostateczne! — pomyślał Pitt i ruszył do miasta.
- ↑ Myto — pensja załogi.
- ↑ Biesiadnia — duża kajuta, gdzie załoga dostaje posiłek i gdzie się zbiera w wolnym od pracy czasie; inaczej — kajut-kompanja.
- ↑ Niewprawny marynarz.
- ↑ Koło sterowe.
- ↑ Waruga od 12-ej do 4-ej w nocy.
- ↑ Wicher.
- ↑ Wiatr, zrywający się niespodzianie.
- ↑ Przywiązywać statek do palów portowych.
- ↑ Kurs, którym płynie okręt.
- ↑ Lekki w biegu.
- ↑ Magazyny pod pokładem.
- ↑ Prawy bok statku.
- ↑ Drabinka sznurowa.
