Przepisy hygieniczne dla uczniów i uczennic
| Dane tekstu | |
| Autor | |
| Tytuł | Przepisy hygieniczne dla uczniów i uczennic |
| Data wyd. | 1905 |
| Miejsce wyd. | Łódź |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
DLA UCZNIÓW I UCZENNIC.
PODŁUG
DRA L. BURGERSTEINA
OPRACOWAŁ
DR. BRONISŁAW HANDELSMAN.
1905.
NAKŁADEM KSIĘGARNI ALFREDA STRAUCHA
ŁÓDŹ, DZIELNA 4.
Варшава, Февраля 8 дня 1905 г.
Po obudzeniu się nie pozostawaj długo w łóżku.
Obmywaj rano głowę i górną część ciała.
Spełniaj powyższe czynności i jedz śniadanie bez pośpiechu.
Po śniadaniu wypłucz usta czystą wodą.
Nie chodź do szkoły zawcześnie ani zbyt późno.
Po powrocie ze szkoły umyj ręce i oczyść paznokcie, zanim usiędziesz do stołu.
Czyń to przed każdém jedzeniem.
Nie pracuj zaraz po obiedzie lub kolacyi.
Po jedzeniu odpoczywaj, nie ucz się i nie chodź.
Jeżeli masz lekcye po obiedzie, to przy obiedzie nie jadaj dużo.
Bacz, abyś codziennie przechadzał się przynajmniej przez dwie godziny.
Przy odrabianiu lekcyj pracuj poważnie.
Staraj się przed kolacyją skończyć lekcyje.
Jadaj kolacyją na 2—3 godzin przed spaniem, po kolacyi nie czytaj książek podniecających, i nie czyń tego, co przeszkadza szybkiemu zasypianiu.
Udawaj się wcześnie na spoczynek abyś mógł nazajutrz wcześnie wstać wypoczętym.
Sypiaj przynajmniej 8 godzin na dobę.
Praca, wstrzemięźliwość i odpoczynek zamykają drzwi lekarzowi.
Sypiaj na materacu lub sienniku, nigdy na piernacie.
Nie przykrywaj się pierzyną lub grubą kołdrą.
Nie kładź głowy na wysokiém wezgłowiu.
Nie trzymaj rąk pod kołdrą.
Dokładne przewietrzanie sypialni przynosi pożytek zdrowiu.
Światło i czyste powietrze wypędzają chorobę z domu.
Unikaj wszystkiego, co ściąga lub uciska w odzieży, jako to: rzemieni, sznurówek, podwiązek, ciasnych pasków, ciasnych kołnierzyków, ciasnych kapeluszy i ciasnego obuwia.
Obuwie nie powinno mieć wązkich podeszew, ani wązkich i wysokich obcasów, nie powinno być zwężone ku przodowi, ale ma odpowiadać wielkości i formie nogi.
Trzewiki do sznurowania są wygodniejsze, odbywający piesze wycieczki powinni używać wyłącznie takiego obuwia.
Unikaj ciężkich kapeluszy i grubych krawatów, utrzymuj głowę i szyję chłodno.
Na wiosnę nie zmieniaj zbyt wcześnie odzieży ciepłej na lżejszą.
Trzymaj nogi ciepło, jeżeli je przemoczyłeś, to włóż suche skarpetki lub pończochy.
Głowa i szyja chłodne, a nogi ciepłe dadzą ci zdrowie.
Jadaj umiarkowanie, jadaj wolno, żuj pokarmy dobrze, zanim je połkniesz.
Jadaj w oznaczonych godzinach.
Śniadanie musi być obfite.
Pokarmy i napoje nie powinny być bardzo gorące.
Nie należy przyjmować bardzo gorących pokarmów i napojów po bardzo zimnych i odwrotnie.
Unikaj nadmiernego używania łakoci.
Wystrzegaj się surowych pokarmów np. słoniny, mleka i t. p.
Nie jadaj owoców niedojrzałych i nie obmytych lub nieobranych, jeżeli ich sam z drzewa nie zerwałeś.
Wystrzegaj się pokarmów zakurzonych.
Nie połykaj pestek.
Nie bierz do ust igieł, szpilek i wogóle ostrych przedmiotów.
Nie pij z naczynia, z którego inni pili, o ile go nie przepłukałeś.
Zabieraj do szkoły własny kubek.
Strzeż się podejrzanej wody, jako to: nieczystej, niesmacznej lub cuchnącej.
W czasie cholery lub tyfusu pij przegotowaną wodę, której smak można poprawić przez dodanie kilku kropel soku cytrynowego.
Nie bądź wybrednym w jedzeniu.
Podczas jedzenia pij mało.
Nie używaj mocnej herbaty lub kawy, najlepszym napojem prócz wody jest mleko lub kakao na mleku.
Z napojów wyskokowych najmniej szkodliwém jest piwo; lepiej jednakże zrobisz, jeżeli będziesz unikał nawet piwa.
W kieliszku więcej ludzi utonęło, niż w morzu.
Uważaj pijatykę za to, czem jest rzeczywiście, a mianowicie za rzecz bardzo brzydką.
Przebywanie w szynku lub restauracyi, w celu picia nie tylko szkodzi zdrowiu, ale jest godném pogardy i uwłacza oświeconemu człowiekowi.
Zachowaj miarę w jedzeniu i piciu, a osiągniesz starość i rzadko będziesz chorował.
Palenie, zwłaszcza w młodym wieku podkopuje zdrowie.
Napoje wyskokowe i tytoń ogłupiają człowieka.
Zdrowe zęby mają olbrzymie znaczenie dla człowieka.
Przedziały między zębami czyść przynajmniej wieczorem.
Dokładnie czyść zęby w ten sposób, że miękką szczoteczką prowadź po zębach górnej szczęki od góry do dołu, a dolnej od dołu do góry.
Starannie przepłukuj zęby wodą z dodatkiem kilku kropel spirytusu.
Należy czyścić zęby po każdém jedzeniu.
Przynajmniej raz na rok dentysta powinien zbadać zęby.
Spełniając powyższe przepisy oszczędzisz sobie dużo cierpień i długo zachowasz dobre zęby.
Tylko czyste usta są zdrowe.
Nie gryź i nie łam zębami twardych przedmiotów.
Oddychaj nosem.
Pamiętaj, że trzeba wypuklać klatkę piersiową i oddychać głęboko.
Kto w młodości powierzchownie oddycha, ten się nie doczeka siwych włosów.
Używaj możliwie najczęściej ruchu na otwartém powietrzu i przewietrzaj pokój, w którym dłuższy czas przebywasz; tym sposobem nie będziesz oddychał powietrzem zepsutém.
Unikaj, o ile możności, przebywania w nieczystém powietrzu.
Nie wzbijaj kurzu.
Zanim wejdziesz do mieszkania lub szkoły, strząsaj pył z obuwia.
Nie pluj na podłogę.
Przy kaszlu zakrywaj usta chusteczką lub przynajmniej ręką.
Nie rzucaj owoców i resztek pokarmów na podłogę.
Na otwartém powietrzu staraj się wykonywać dużo ruchów.
Zwolna przechodź do trudniejszych ćwiczeń, a unikaj wysiłków i wyczerpania.
Korzystaj z wakacyj dla rozwoju fizycznego.
Lenistwo osłabia ciało.
Nie wykonywaj męczących ruchów bezpośrednio po obiedzie lub kolacyi.
Do ruchów, korzystnie oddziaływających na oddychanie, krążenie krwi, trawienie i t. d. należą: piesze wycieczki, zwłaszcza w góry, gry i gimnastyka na wolném powietrzu, ogrodnictwo, pływanie, wiosłowanie, ślizgawka, jazda na kole i t. d.
Ludzie małokrwiści, lub dotknięci chorobami serca i innych narządów, mogą wykonywać powyższe ćwiczenia tylko za pozwoleniem lekarza.
Nie każde z wyżej wymienionych ćwiczeń jest odpowiednie dla każdego wieku.
Przy grach ruchowych nie noś w kieszeni ostrych przedmiotów jak np. pióra i t. p.
Nie baw się bronią.
Na wycieczkach w góry bezwarunkowo słuchaj ostrzeżenia ludzi doświadczonych, znających daną miejscowość.
Nie stawaj nad brzegiem przepaści.
Pływaj tylko na oznaczoném miejscu.
Nawet, będąc doskonałym pływakiem, nie skacz do głębokiej wody, któréj dna nie znasz (gałęzie, kamienie, wodorosty, zagłębienia i t. d.).
Nie pływaj pod tratwami.
Nie zanurzaj pod wodę nikogo wbrew jego woli.
Nie łykaj wody w kąpieli.
Unikaj ślizgawki na głębokiej wodzie, jeżeli nie jesteś pewny wytrzymałości lodu.
Zgrzawszy się na ślizgawce, nie siadaj na otwartem powietrzu, lub w zimném mieszkaniu.
Na łódce nie jedź sam, jeżeli nie umiesz dobrze pływać.
Jadąc na rowerze, wystrzegaj się znajdowania za wozem, wzbijającym kurz.
Bądź ostrożnym przy dłuższych lub znaczniejszych wznoszeniach się pod górę, a także nie wysilaj się przez szybką jazdę.
Używaj przynajmniej raz na dwa tygodnie ciepłéj kąpieli (z mydłem) przyczém oczyszczaj owłosioną skórę głowy.
Z kąpielą czekaj conajmniej dwie godziny po obiedzie.
Natryski stanowią bardzo dobry sposób oczyszczania skóry, mogą jednakże być stosowane tylko po zbadaniu przez lekarza.
Po kąpieli wysusz dobrze całe ciało, a także i włosy.
Po wykąpaniu się po za domem podczas zimy okryj się ciepło i idź zaraz do domu.
W gorącej porze roku bierz codziennie (o ile można) zimną kąpiel.
Nie kąp się, jeżeli woda ma mniej, niż 18°[1].
Nie kąp się, jeżeli się czujesz nie dobrze (kaszel, biegunka i t. p.).
Nie wchodź do wody, będąc zgrzanym.
Wejdź do wody szybko i poruszaj się w kąpieli pilnie.
Nie pozostawaj w wodzie dłużej nad 10 — 15 minut; jeżeli poczujesz dreszcze, wyjdź natychmiast.
Po zimnej kąpieli chodź tak długo, póki się nie zagrzejesz.
Nie zaniedbuj codziennie przed pójściem spać mydłem obmywać niepokryte części ciała, a rano wytrzeć całe ciało zimną wodą.
Ręcznik powinien służyć tylko dla ciebie.
Zmieniaj bieliznę przynajmniej raz tygodniowo.
Będąc zgrzanym, nie siadaj w przeciągu.
Dbaj o oczy, szczególnie przy oglądaniu drobnych przedmiotów np. przy czytaniu, pisaniu, robótkach ręcznych i t. d.
Wystrzegaj się tego rodzaju czynności wykonywać o zmroku lub przy padaniu promieni słonecznych na książkę, kajet i t. d., przy słabém, rażącém, albo migającém świetle sztuczném, a wreszcie podczas chodzenia, jazdy, leżenia lub jedzenia.
Lampa nie powinna być pokryta, ani ciemnym ani bardzo jasnym abażurem, ma ona być zaopatrzona w cylinder i klosz porcelanowy.
Pisz czarnym atramentem na białych linijach, naucz się jednak pisać bez linij i ryg.
Przy zajęciu w dzień wybierz dla pracy miejsce, z którego możesz widzieć chociażby kawałek nieba.
Przy pisaniu musisz mieć światło z lewej strony (okno lub lampa z lewej strony).
Wystrzegaj się:
dłuższy czas czytać drobny druk.
dłuższy czas pisać małe litery.
dłuższy czas zajmować się robótkami ręcznemi, które są sczególnie szkodliwe dla oczu, jeżeli nie mają różnych kolorów (np. haftowanie białem na białem).
Przy czytaniu, szyciu, haftowaniu oczy powinny być oddalone przynajmniej o 30 ctm.
Jeżeli poczujesz zmęczenie w oczach, przerwij pracę.
Po przebyciu ciężkiej choroby oszczędzaj możliwie długo swe oczy.
Noś okulary tylko w razie potrzeby.
Okulary może zalecić tylko lekarz.
Pod wodą nie trzymaj długo oczu otwartych.
Jeżeli drobny przedmiot np. pył wpadnie do oka, nie trzyj go, zaczekaj, póki łzy nie przesuną go do wewnętrznego kąta oka, przyczem możesz pocierać powiekę w kierunku wewnętrznego kąta oka.
Jeżeli to nie pomoże, lub jeżeli przedmiot był większy albo twardy, ostry i t. d. zwróć się do lekarza.
Możliwie często oczyszczaj uszy wodą z mydłem.
Ochraniaj uszy od silnego wstrząśnienia: nie krzycz do ucha i strzeż od uderzenia, ponieważ błona bębenkowa może pęknąć.
Nie dłub w uszach ostrymi przedmiotami np. ołówkiem, drutem, szpilką i t. d.
Nie zatykaj uszu watą.
Jeżeli wpadło coś do ucha, można wpuścić kilka kropli ciepłej oliwy; jeżeli to nie pomoże, udaj się do lekarza.
Przy ropieniu z ucha, trzeba koniecznie zasięgnąć porady lekarza, gdyż ropienie, przechodząc na błony mózgowe, może stać się niebezpieczném.
Utrzymuj nos w czystości. Przy oczyszczeniu nosa naprzód trzeba oczyścić jedną połowę, a potem drugą.
Jeżeli nie możesz swobodnie oddychać nosem, udaj się do lekarza. Człowiek powinien oddychać nosem, ponieważ powietrze, przechodząc przez nos, ogrzewa się i uwalnia się od kurzu, gdy tymczasem powietrze, wchodzące przez usta, jest zimne i zanieczyszczone i tym sposobem drażni narządy oddechowe.
Uważaj, aby stół i krzesło odpowiadały twojej wysokości.
Przy pisaniu przedni brzeg krzesła ma być wsunięty pod stół na dwa do pięciu centymetrów.
Krzesło powinno być tak wysokie, żeby łokcie były na jednym poziomie ze stołem; jeżeli krzesło jest za niskie, to połóż książkę, deskę lub inny przedmiot odpowiedniéj grubości.
Nogi trzymaj na podłodze; jeżeli one nie dochodzą, postaw podnóżek.
Nie siedź z założonemi nogami.
Siedź prosto, opierając się plecami o poręcz krzesła; jeżeli siedzenie jest zagłębokie, włóż twardą poduszkę pomiędzy plecy i poręcz.
Nie przyciskaj piersi do brzegu stołu.
Piersi naprzód! tułów prosto! głowa nieco pochylona!
Nie oddalaj zbytnio ramion od tułowia.
Przedramiona w 2/3 swej długości powinny leżeć na stole.
Lewą ręką przytrzymuj papier i w miarę potrzeby, posuwaj go w górę.
Kajet trzymaj przed sobą, nieco naprawo od środka.
Książki, z której przepisujesz, nie kładź na lewo od kajetu, lecz trzymaj przed nim.
Obsadzki nie trzymaj w pobliżu stalki.
Jeżeli jesteś zmęczony, odpocznij w wygodnéj pozycyi.
Przy czytaniu odsuń krzesło od stołu i mocno trzymaj książkę oburącz tak aby górny brzeg znajdował się wyżej, aniżeli dolny.
Dziewczęta powinny zważać na to, aby spódnice były równomiernie ułożone na krześle.
Nie powinieneś wchodzić do mieszkania, w którem znajduje się człowiek, dotknięty chorobą zaraźliwą, albo trup zmarłego na taką chorobę.
Jeżeli ty sam, lub ktoś z przebywających z tobą w jedném mieszkaniu był dotknięty cierpieniem zaraźliwém to, bez pozwolenia lekarza, nie masz prawa:
przyjść do szkoły,
stykać się z innymi, w ogóle bywać tam, gdzie schodzi się dużo ludzi.
Do chorób zaraźliwych należą: ospa, płonica (szkarlatyna), błonica (dyfteryt), odra, koklusz, krup, tyfus brzuszny i wysypkowy, krwawa biegunka, cholera, świnka i dżuma.
W celu uniknięcia zarażenia powinieneś zachowywać następujące środki ostrożności:
nie dotykać warg, lub języka palcami, jeżeli miałeś w ręku książki, lub kajety,
nie kłaść na głowę czapki innego ucznia,
nie pozwalać przy zabawie na zawiązywanie oczu cudzą chustką,
nie całować obcych ludzi,
nie pieścić się ze zwierzętami,
nie gryźć paznokci.
Jeżeli w szkole czujesz się niezdrowym, to niezwłocznie zawiadom o tem nauczyciela.
