[549]
[551]afmy — czarne jagody
am horec — chłop, nieuk
Archijuda — Lucyfer
arkan — powolny, uroczysty taniec
bajstruk — bękart
„banaus“ — rzemieślnik (z gr. bánausos)
banno — tęskno
banować — tęsknić
barabola — ziemniaki
bardka — topór
baszta — stary, potężny świerk
berdo — przepaść stroma
berfeła — drąg, na którym zawiesza się kocioł nad watrą
besahy — worki juczne podwójne
bezwirok — niedowiarek
bidá — bies
biłania — kłoda okorowana
bizować — móc, potrafić
bodiak — dziewięćsił (carlina acaulis)
borba — walka
bortawy — dziurawy, spróchniały, robaczywy
bouhar — pasterz wołów
Boże pomahaj — szczęść Boże
brechać — kłamać
brechływyj — kłamliwy
brechun — kłamca
bryndusze — krokusy wiosenne
bułatny — stalowy
burzannik — młody roczny niedźwiedź
butyn — wyrąb lasu
carynka — łąka kośna
Chanuka — żydowskie święto świateł
charcz — posiłek
charczować — jeść
chełm — pagórek
chram — odpust
chudoba — bydło
[552]chudobić się — zbydlęcić
chusyd — pokorny, łagodny (wymowa ludowa)
ciurkało — źródełko
cot, do cotu — do cna
cykoty — piargi, drobne kamienie
czeladyna — kobieta
czemny — miły, grzeczny
cziuhy — wici, znak graniczny zapalany z różnych okazji
czujesz? — słyszysz?
dacz — tak nazywają Żydów zeuropeizowanych (przypisek Autora)
daraba — tratwa
debry — bezdroża, droga nad przepaścią
detyna — dziecko
dido — dziad
didycz — dziedzic
ditczyj — diabelski
ditko, didko — diabeł
diedia, diedyk — ojczulek
doina — pieśń rumuńska
doneczku — synku (od donyk, donyku)
doubnia, dowbnia — młot leśny drewniany
drymba — drumla
duka — bogaty gazda ze starego rodu
duma — myśl
dużyj — mocny
dziawkać — ujadać
Edelkastanien — kasztany jadalne
epikojrem — heretyk
fłojera — rodzaj długiego drewnianego fletu
gaura — legowisko niedźwiedzie
giłguł — wędrówka dusz u kabalistów (przypisek Autora)
gon — około pół kilometra
gotur — głuszec
grające słońce — rozognione
grażda — obronna zagroda gospodarska
gromownik — zaklinacz piorunów
gruń — grzbiet górski, pagórek
hádyna — żmija, gad
hadoczka, hadka — myśl
halmować — hamować
hodowaniec — adoptowany syn
[553]hodyna — burza, niepogoda
hołowycia — źródło
Hospody — Panie Boże!
howoryty — rozmawiać
hraj abo hroszi widdaj — graj albo oddaj pieniądze
hrom — grzmot, piorun
hruba — piec
huk — wodospad
huzycia — tyłek
huzyczny — tylny, tyłkowy
jałownia — jałowe bydło
jarmurka — jarmułka
jingełe — chłopiec, młodzieniec (żyd.)
Jurij św. — święty Jerzy
kaluch — brzuch
karbować — notować dla pamięci
karby — znaki dla obliczeń
kaszyca — drewniana tama broniąca brzegu od powodzi
katrafoja — krzew
kiczera — lesisty grzbiet
kiedra — limba
kierma — ster tratwy
kiermanycz — sternik tratwy
kiepełe — główka (po żydowsku)
kieptar — rodzaj serdaka z rękawami
kleć — komora
kłopotnik — ktoś, kto ciągle martwi się i kłopoce
knur — wieprz
koliba — szałas pasterski na połoninie
kopylęta — dzieci nieślubne
kostrubaty — kosmaty, kostropaty
kosziera — zagroda dla owiec
krajsamt — urząd powiatowy
kresania — kapelusz męski z rondem
kris — strzelba krzesana
kryha — kra
kryminar — kryminał
lecka, lacka strona — polska, północna strona Czarnohory
lęcznie — strasznie
leża — choroba obłożna
liżnyk — gruby koc wełniany
lubaska — kochanka
lubietka — kochaniątka
łaja — stado wilków
łegiń — młodzieniec, junak, zuch
łusznica — łuczywo
[554]madrigan — korzeń wilczej jagody
mandator — urzędnik austriacki
manta — okrycie, płaszcz
marżyna — bydło (krowy i owce)
mencz — człowiek (żyd.)
molfa — czary
molfar — czarownik
monach — mnich
most — pomost, podłoga
motuzek — sznurek
mownia — grzmot
mraka — mgła
mudrahełyk — mądrala
myrno — spokojnie
myròm — pokój z wami (pozdrowienie huculskie)
nabuwać się — bawić się, cieszyć
nabuwanie — nabawienie się
nabutok — zabawa
naj — niech tak będzie
nasłania — czary („nasyłane“ przez czarownika)
nebylica — bajka, opowiadanie nieprawdziwe
nechar — brud
neneczka, nenia — mateńka
niawka — rodzaj niesamowitej rusałki
nie do nawuki — nie do nauki (wymowa lokalna)
nieduha — słabość, choroba
nieuroku — żeby nie urzec
nygura — mgła
nypać — zaglądać wszędzie
obertyn — odesłanie czarów magicznych temu, co je nasłał
obuzdać — okiełznać, zakładać uzdę (przypis Autora)
omkno — mdlejąco
pan-otczyk — ksiądz
panouje — panowie (wymowa lokalna)
pantrować — pilnować
Parma — nazwa pułku austriackiego Parmaregiment, w którym służyli Huculi
pełkocący głos — ledwo dosłyszalny
peredewoża — przywódca
perekinczyk — renegat
pętak — rodzaj serdaka
Petro (przed Petrem) — przed dniem św. Piotra
pępkowy gazda — gazda z dziada pradziada
[555]piastun — młody niedźwiedź roczny
pisany — kolorowy
płaj — wysokogórska ścieżka pasterska
pohany — paskudny, zły
pokojnik — nieboszczyk
Pokrowa — święto Matki Boskiej 16 października
poleński — polny
politok — letni czynsz za pastwisko
prądy — rodzaj czarów (dobrych lub złych) posyłanych na odległość
priwil — gra przy umarłym
propowidnyk — kaznodzieja
prostibih — zrobić coś lub dać coś za „Bóg zapłać“
pryłuczka — polanka w lesie
przemówki — zaklęcia, formuły czarów
puryc — pan (żyd.)
pustyj — leniwy, do niczego
putnia — wiadro drewniane
pysznosraka — zarozumiały, wulgarnie: tyłek, który się pyszni
rachmański, rachmanny — zacny, miłosierny, łagodny, zgodliwy
rakwa — drewniane pudełko okrągłe na masło lub bryndzę
rapawy — krostowaty
rewasz — deseczka z karbami używana do rozliczeń pasterskich
rochkać — chrząkać jak świnia
rodija — ród
rowta — oddział straży bezpieczeństwa
rozihry — wiosenne święto płodności
rożenki — śliwki z kminkiem suszone na patykach
Rusałym — Jerozolima
rzęśny — gęsty
ryza — 1. rynna z kloców do spuszczania drzewa ściętego w butynie
ryza — 2. księże ubranie; ubranie świętych na bizantyjskich obrazach
sczeznyk, szczeznyk — czarcik, duch leśny
serbować — świętować uroczyście (z rumuńskiego)
siandar, szandar — żandarm
Sława Isu — niech będzie pochwalony Jezus Chrystus
słoboda — swoboda
służbę służyć — mszę św. odprawiać
smoła — żywica
sołodeńka — słodziutka
sopiłka — fujarka
soroczka — koszula
[556]spohanić — zepsuć, spaskudzić
spoprzeczyć — sprzeciwić się
staja — chata pasterska na połoninie
steinbocki — koziorożce (z niem. der Steinbock)
stołpy — słupy skalne
sumny — smutny
swiaszczennyk — duchowny grekokatolicki
swołok — sosrąb, belka pod sufitem
szepotać się — szeptać
szendziwy — siwy
szkidź, szkid’ — suche drzewo wyrosłe wśród skał
szkoła — żydowski dom modlitwy
sztuderować — majstrować, wymyślać coś
szturmczako — czako szturmowe
szurować — zmykać
szuruj! — zabieraj się!
szwary — wysoka trawa
szympfować — wymyślać komuś
świechciwie — świstająco
Święty Wieczór — wigilia Bożego Narodzenia
tachles — do rzeczy (żyd.)
tajna — tajemnica
„taki“ — przecież
tobiwka — torebka skórzana
tołoka — 1. pastwisko 2. praca zbiorowa połączona z zabawą wieczorną
tradować — wyjaśniać, tłumaczyć, wykładać (?)
trembita — długi drewniany róg pasterski
tropasz — ścieżka udeptana przez owce
tryndać się — włóczyć się
tucza — chmura
tuha — tęsknota
tuhy rok — głodny rok, głód
tużej — ściślej
tużno — tęskno
tużyć — tęsknić
udzierżek, bez udzierżku — bez zatrzymania
ułohy — zbocza
uplotki — wstążki wplecione we włosy
wajkać — jęczeć
watażko — przywódca opryszków
waternik — część chaty lub stai, w której się pali ogień
watra — ognisko
wereta — płachta konopiana
[557]widkaz — testament
wielikan — wielkolud
wielity — mityczni olbrzymi
Wielkanoc nawijska — święto zmarłych obchodzone w Wielki Czwartek
wieszczun — przepowiadacz
wiwkać — rodzaj nawoływania odpowiadający jodłowaniu w Alpach
worinie — huculski drewniany płot
wymarszkać — wypędzić
wypulić — wytrzeszczyć
wysztafirkować — wystroić się
zamówiony — zaczarowany
zasowa — lawina śniegu lub błota
zastawa — rodzaj bariery przeciw czarom
zawedija — zawadiaka
zawołoka — przybłęda
zażmurzyć — zmrużyć
zażmurenyj, zażmurzony — przymrużony
zażurenyj — zasmucony, zatroskany
zdoroweńki — zdrowy
zhary, palenieki — pole powstałe z wypalenia lasu
zornica — gwiazda
zwor — jar, wąwóz
zymarka — chata sianowa dla bydła na zimę
żerep — kosodrzewina
żurba — troska, zmartwienie
żywocina — wszystko, co żyje
• PDF 
• MOBI 
