M. Arcta Słownik Staropolski/G (całość)

<<< Dane tekstu >>>
Autor Antoni Krasnowolski
Władysław Niedźwiedzki
Tytuł Słownik Staropolski
Wydawca M. Arct
Data wyd. ok. 1920
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
G.

Gabacz, nagabywacz, napastnik, oskarżyciel.

Gabać, gabnąć, nagabywać, zaczepiać, niepokoić; dotykać, napomykać.

Gacić, wykładać chróstem, robić tamę, mościć.

Gać, hać, faszyna, pęk chróstu; grobla, tama.

Gada (niem.), piętro.

Gadka, 1) rozmowa; 2) podanie, klechda; 3) zagadka.

Gadzina, zwierzęta domowe, bydło, drób.

Gagatkowy, koloru gagatu, czarnopołyskujący.

Gajda, 1) kobza, duda; 2) niezdara.

Gajdak, gajdarz, kobziarz, dudarz.

Gajdoki, ziemniaki.

Gajdziasty, niezgrabny.

Gajny, gajony, zagajony otwarty, legalnie rozpoczęty.

Gajowe, opłata za korzystanie z gaju.

Galanty, ładny, zgrabny.

Galar, statek rzeczny płaski, bez masztów.

Galarda, galjarda (włos. gagliarda), skoczny taniec włoski.

Galarja, galerja.

Galer, 1) rodzaj płótna; 2) rodzaj czapki.

Galić, właśc. rzucać piłką w grze; przen. stręczyć, podsuwać; sprzyjać, dobrze życzyć, służyć. G. na kogo, skłaniać się na czyją stronę. G. na co, zmierzać ku czemu; G. na swoje skrzydło, obracać na swoją korzyść.

Galizant, stronnik francuski.

Galjoty, galoty (cz. kalkoty, z fr. culotte), spodnie.

Galreta, gałreta, galareta.

Gała, oko.

Gałda, giełda.

Gałga, gałka, namiestnik chana tatarskiego.

Gałuch, hałas, zgiełk, harmider.

Gałuszyć, 1) hałasować, robić wrzawę; 2) dusić, zagłuszać.

Gamaj, gamajnik, gamainek (z łac. gemma, klejnot), pierścień albo medal z Matką Boską.

Gamorzyć, junaczyć się, przechwalać się.

Gamracić się, romansować.

Gamracja, p. Gamractwo.

Gamracki, gamratny, miłosny, erotyczny.

Gamractwo, gachostwo, rozpusta, miłostki.

Gamrat (z franc. camerade), 1) kamrat, kumpan; 2) gach, kochanek; rozpustnik.

Gamratka, kochanka, nałożnica, nierządnica.

Gamratliwy, kochliwy, lubieżny.

Gamratować, gachować, umizgać się.

Gamratyk, p. Gamrat.

Gandziar, p. Andziar.

Ganiebny, godny nagany, haniebny.

Gańba, ganienie, nagana; hańba.

Gańca, ganiciel, ten co gani.

Garamanty, dziki naród w Afryce.

Garbuz (niem. Gerbhaus), garbarnia; 2) arbuz.

Gardlica, garlica, synogarlica, turkawka.

Gardło, przen. życie, kara śmierci. Darować kogo gardłem, darować komu życie.

Gardzina, bohater.

Garleta, galareta.

Garłacz, gardłacz, szturmak, strzelba z lufą, rozszerzoną u wylotu.

Garło, gardło.

Garłować, gardłować.

Garuga, wiatr boczny, przeczak.

Gas, 1) uderzenie na kogo pociemku; 2) chrapka na kogo; 3) zguba, cios.

Gastrzyca, kuperek u ptaka.

Gaszkować, gachować, być gachem, zalecać się.

Gaśba, śmierć pewna, zguba, pobicie. Na gaśbę wysłać, na zgubę, na pobicie, na zatracenie.

Gatrzysty (z niem. Gatter, krata), okratowany.

Gaudować (łac.), cieszyć się, ucztować, zabawiać się.

Gaudy (z łac. gaudium, radość), zabawy, uciechy.

Gaur, giaur, niewierny, chrześcijanin (u Turków).

Gawa, bajka.

Gawer (niem. Gaffer), facet, elegant, panicz.

Gawiarz, bajczarz, plotkarz.

Gawornik, gaworzyciel, ten, co gaworzy, gwarzy, rozmawia.

Gawra, legowisko niedźwiedzia, barłóg, matecznik.

Gawur, giaur, chrześcijanin niewierny (u muzułmanów).

Gazda, gospodarz, kmieć (u górali tatrzańskich).

Gazdować, gospodarzyć.

Gądać, p. Gąść.

Gądek, p. Gędziec.

Gąsior, więzienie, koza; dyby.

Gąstać, mruczeć, szemrać.

Gąść (gądzie, gądł), gądzić, gądlić, gądać, grać, brząkać; mówić.

Gąz, guz.

Gązwa, gąźwa, 1) kółko, wić; 2) u cepów wiązanie skórzane bijaka z dzierżakiem; 3) klamra łącząca jarzmo z dyszlem.

Gbel, gbeł, kubeł.

Gbit (niem. Gebiet), okrąg, obwód.

Gburzanka, chłopka, wieśniaczka.

Gdanka, wódka gdańska.

Gdziekole, gdziekoli, gdziekolwie, gdziele, gdziekolwiek.

Gesz, jeż, które.

Gębacz, 1) mający dużą gębę; 2) wiele mówiący, rozprawiający, pyskacz.

Gębka, gąbka.

Gębuś, gębusiek, ulubieniec, pieszczoch.

Gędca, p. Gędziec.

Gędcowy, gędziecki, należący do gędźca.

Gędlić, gędzić, p. Gąść.


Gędzić, (gądł, gędli, gędzie), grać.

Gędziebny, gędziecki, muzyczny.

Gędziec, gędźca, (zdrobn. gądek), grajek.

Gędźba, 1) muzyka; 2) gąśl, instr. muzyczny.

Gęga, gęś.

Gęgnogłosy, gęgogłosy, wydający głos gęgający.

Gęsięcina, gęsina, mięso gęsie.

Gęsiwoda, gąsior przewodnik.

Gęstokół, częstokół.

Gęśliki, gęślki, gęśl, instrument muzyczny o trzech strunach.

Gęzić się, kurczyć się, garbić się.

Gi, ji, go.

Giący, gięty.

Gibiel, p. Glibiel.

Gibnąć, ginąć.

Gichnąć, lunąć, polać gwałtownie.

Giczały, nogi.

Giczek, noga, goleń, piszczel.

Gid, p. Gizd.

Gidja, człowiek wysoki a niezgrabny.

Giel, gil.

Giełch, giełg, giełk, zgiełk.

Giemajn, prosty żołnierz.

Giemerka, krymka, mycka żydowska.

Giemzać, giemzić, swędzić, świerzbić, łaskotać.

Gierada (niem. Geräth), 1) wyprawa ślubna; 2) sprzęty pozostałe po zmarłym; 3) naczynia, statki.

Gierka, 1) jakieś ubranie; 2) zalotnica, nierządnica.

Gierla, gierlja, rodzaj tkaniny.

Gierłasz, gieryłasz, rodzaj gry w karty.

Giermak (z tur. armjak), czamara, sukmana, ubranie zwierzchnie.

Gierydon, podnóże na świecznik, lichtarz.

Gierzynek, rodzaj tkaniny.

Giesłeczko, giesłko, p. Giezło.

Giez, bąk (owad) oestrus; szał, chuć, swawola; dokuczanie.

Giezek, p. Giczek.

Giezło, giezłko, giezłeczko, gzło, koszula, zwłaszcza niewieścia; płócienna suknia dziecięca.

Gilnik, kromka, skibka, kawałek.

Gimżeć, mrowić się, roić się.

Gizd, człowiek nieporządny; nieczystość, nieporządek, brud, ohyda; zielsko, perz, kąkol.

Giździć, robić nieporządek; zawstydzić; hańbić się.

Giżela, p. Giczek.

Giżka, nadzienie.

Giżnik, rzeźnik, robiący kiełbasy, kiełbaśnik.

Glan, glon, fusy, męty, gąszcz, osad.

Glanek (z franc. gland, żołądź), ozdoba szmuklerska na sukmanie.

Glanowaty, mający na dnie osad.

Glawja, p. Glewja.

Glaz, glazur (z niem. Glas, szkło), stop srebra ze złotem.

Glądać, ględać, ględzić, zaglądać, zazierać, wglądać.

Glejt (niem. Geleit), 1) list żelazny, paszport; 2) konwój; 3) rozejm, zawieszenie broni.

Glejtować (niem. geleiten), ubezpieczyć glejtem; odprowadzić.

Glejtownik, przeprowadzający kogo bezpiecznie.

Gleń, r. m. kromka, kawał chleba.

Gleń, r. ż. glenia, tratwa.

Glewijnik, żołnierz uzbrojony w glewję, kopijnik.

Glewja, glewanja, glawja (śr. łac. glavea, glavia; z łac. gladius, miecz), kopja, spisa.

Ględać, ględzić, p. Glądać.

Ględzić, gadać rozwlekle, bajać, marudzić.

Glibiel, glibiela, przepaść, otchłań; trzęsawisko; chłodne ustronie.

Glipki, lepki.

Gliwaks (niem. Glühwachs), mieszanina do posrebrzania lub pozłacania.

Gliwy, koloru brudnokasztanowatego.

Glon, p. Glan.

Gloska, kluska.

Glot, glut (niem. Gelöte), siekaniec, ołów albo żelazo siekane do nabijania strzelby.

Glowiec, szlachcic miejski.

Gloza, (z greck. glossa, język), 1) glosa, wyraz objaśniający pod tekstem albo na marginesie, komentarz; 2) p. Gluza.

Glozować, p. Gluzować.

Gluza, gloza, uszczerbek, uszkodzenie; ujma, uchybienie; wada, brak.

Gluzować, glozować, wygładzać, wyskrobywać, wycierać, wywabiać; czyścić; gładzić, tępić.

Gładce, gładko.

Gładki, w znacz. urodziwy, ładny, przystojny, łagodny, miły, łaskawy; tłusty, opasły.

Gładysz, galant, elegant, fircyk.

Gładyszka, kobieta piękna i elegancka, kokietka.

Gładza, gładkość, piękność.

Głasać, głaszać, głosić, wołać, przemawiać.

Głazować, wykładać kamieniami, brukować.

Głąbsz, głąb; w G., w głąb.

Głębiel, głębielisko, bagno, grzęzawisko, topielisko.

Głębokszy, głębszy.

Głobić, 1) ściskać, spajać; 2) uciskać, gnębić, dręczyć. Głobić się, troszczyć się, niepokoić się.

Głodać, głoda i głodze, gryźć, ogryzać; przen. obdzierać, obnażać, podmywać; uciskać, dręczyć.

Głodący, gryzący, obdzierający, obnażający, uciskający, dręczący.

Głodnokary, karany głodem.

Głogotać, gulgotać.

Głośnotworny, nadający rozgłos, sławiący.

Głowczyna, głowczyzna, p. Główczyzna.

Głowić się, 1) łamać głowę, zachodzić w głowę; 2) starać się, troszczyć się.

Głowienki, małe drewienka do zapalania w kształcie świeczek.

Głowne, p. Główczyzna.

Głownia, kawał drzewa palący się, albo niedopalony; nóż bez oprawy, klinga, brzeszczot; G. u strzelby, lufa; żyła kruszcowa w ziemi.

Głownictwo, zabójstwo, morderstwo.

Głownik, p. Głównik.

Głowny, głowowy, dotyczący głowy.

Głowszczyzna, p. Główczyzna.

Głóść, p. Głodać.

Główczyzna, głowczyzna, główszczyzna, głowszczyzna, główczyna, głowczyna, główne, głowne, kara pieniężna za zabicie, płacona przez zabójcę krewnym zabitego.

Głównik, głownik, zbrodniarz, zabójca, mężobójca.

Główny, 1) gardłowy, kryminalny; 2) śmiertelny, pociągający śmierć za sobą; 3) wyborny, wyśmienity; 4) urzędowy, oficjalny, normalny.

Główszczyzna, p. Główczyzna.

Głuchość, głuchota.

Głuchy, cichy.

Głum, niedola, udręczenie, niepowodzenie; marnowanie; poniewierka.

Głupek, głupiec.

Głupie, głupio.

Głupiosztuczny, udający głupiego, z głupia frant.

Głupka, kobieta głupia.

Głupość, głupota.

Głuszka, kobieta głucha.

Głużyć, dopytywać się z hałasem; gwarzyć (o dzieciach).

Gmaszek (niem. Gemach), pokoik.

Gmen (niem. Gemeine), gmin.

Gment, kment (z niem. Gewand), cienkie płótno, batyst.

Gmerk (niem. Gemerk), znak, stempel, godło, marka, firma na towarach, narzędziach, przyborach.

Gminowy, zwykły, prosty, gorszy.

Gmyśli, (k myśli), po myśli, według życzenia.

Gmyślny, pomyślny, pożądany.

Gnapić się, stąpać drobnym krokiem.

Gnarować (niem. nähren, karmić, żywić), żywić, utrzymywać. G. się, żywić się, opędzać potrzeby życiowe, klepać biedę, trudzić, trudzić się.

Gnąbić, gnębić.

Gnep, p. Knyp.

Gnera, sknera.

Gniazdoszę, młody ptak w gnieździe; potomek.

Gnibiel, p. Glibiel.

Gniewiwość, gniewliwość.

Gniewnik, człowiek, pobudzający do gniewu.

Gniewosz, człowiek skłonny do gniewu, złośnik.

Gnik, gnyk (niem.), kark.

Gniły, zgniły.

Gnipić, prześladować, gnębić.

Gnius, zgnilizna, upadek moralny; zbrodnia; bezwstyd.

Gnojarz, brudas.

Gnom, gnoma, myśl moralna, wyrażona zwięźle wierszem, zdanie moralne, przypowieści G. gnomon, duch ziemny i górski, strzegący skarbów.

Gnójnotoczny, ropiejący.

Gnustwo, gnuśstwo, gnujstwo, gnójstwo, gnuśność, lenistwo.

Goca, kij, pałka.

Gocki, gotycki.

Goda, przygoda, przypadek; na G-dę, przypadkiem.

Godne, godowe, danina, składana w dni uroczyste panu przez włościan; opłata sądowa przy pogodzeniu się stron.

Godny ku czemu, do czego, na co, zdatny, przydatny.

Godować, ucztować, biesiadować.

Godowe, p. Godne.

Godownik, 1) biesiadnik; 2) dom godowy, biesiadny, weselny.

Godowny, godowy, biesiadny.

Gody, 1) biesiada, zabawa; wesele; 2) Boże Narodzenie.

Godzątność, p. Godziętność.

Godzięba, drzewo rosnące.

Godziętność, wartość.

Godziętny, godziantny, mający wartość, wiarogodny, ważny wobec prawa.

Godziły, godziwy.

Godzinnik, 1) zegar; 2) skazówka godzinowa na zegarze.

Godziwe, rodzaj daniny.

Gogółka, owoc świeżo zawiązany.

Gograbia, gograf (z niem. Gaugraf), sędzia powiatowy.

Gola, miejsce gołe, otwarte; majątek niezadłużony.

Golacz, golarz, golibroda.

Golanka, p. Gogółka.

Golaźń, golaźnia, golina, p. Gołoborze.

Golclar, p. Goltślar.

Golcz (z niem. Kolsch, koloński), rodzaj płótna.

Goldszlar, p. Goltślar.

Golemy, bardzo duży.

Goleniec, gołowąs, młokos.

Goleta, łódź żaglowa.

Golicz, p. Golacz.

Golić, w znacz. kierować się, umieć się zachować.

Goliłeb, golibroda, balwierz.

Goljard, golirdoża (z włos. gagliardo), aktor wędrowny.

Goltślar, goltslarz, goltslor, golclar, goldszlar, gultszlar, gultszlagier, gultślagier (niem. Goldschläger), złotnik.

Gołoborze, gołoboż, golaźń, miejsce gołe, nie zarośnięte drzewem w lesie, a zbożem na polu.

Gołoć, przestrzeń goła, niezarosła.

Gołogus, błazen.

Gołomanka (z czesk. holomec), służący, parobek.

Gołoszyjca, golec, hołysz.

Gołota, 1) gołość, golizna; 2) hołota; 3) golec, hołysz; 4) nieposiadający majątku ziemskiego.

Gołowęsy, gołowąsy.

Gołyce, golizna, ubóstwo.

Gombfca, naszyjnik ze sznurkami i świecidłami.

Gomoła, gomóła, krowa bez rogów.

Gomoły, tępo zakończony; bezrogi; niewieści, zniewieściały.

Gomon, 1) zwada, kłótnia, hałas; 2) kłopot.

Gomonić się, gomónić się, trudzić się, modlić się.

Gomonliwy, gomonny, gomoń, kłótliwy, hałaśliwy, huczny.

Gomuł, róg młodego jelenia; G-a, sarna bez rogów.

Gon, 1) gonitwa, gonienie, pogoń, polowanie, łowy; 2) pęd, latorośl; 3) zagon.

Gonek, jednostka miary szerokości płótna (prawie cal).

Goniciel, prześladowca.

Goniec, jeździec, rycerz.

Gonione potrzeby, gonitwy, turnieje, utarczki konne.

Goniony, rodzaj dawnego tańca.

Goniwać, ganiać, często gonić.

Goniwiecha, ptasznik, łowiec ptaków.

Gonny, 1) wyścigowy; 2) bujny, wybujały.

Gońba, gonitwa.

Gońca, biorący udział w gonitwach.

Gończa, gonitwa.

Gończy, 1) służący do gonitw; 2) przemijający; szybki; 3) wysłany w pogoń.

Gończyk, goniec.

Gońtwa, gonitwa.

Gora, pożar, łuna.

Gorać, gorzeć.

Gorazdy, zręczny, szczęśliwy.

Gorący, niezwłoczny, doraźny, nagły; nieprzedawniony.

Gorczejszy, bardziej gorzki.

Goręcszy, gorętszy.

Goręczany, gorączkowy.

Gorg, gorga, (z włosk. gorga — gardło), wywodzenie treli.

Gorgolić się, 1) szemrać, utyskiwać; 2) nadymać się, puszyć się.

Gorgulik, (z włos. gorga — gardło), ozdoba przy kołnierzu kobiecym.

Gorlić się, gniewać się, oburzać się.

Gorliwy, w znacz.: 1) zazdrosny; 2) porywczy, popędliwy.

Gorywać, często gorzeć.

Gorz, górz, 1) palenie w gardle, zgaga; 2) pożar, pogorzelisko.

Gorzałkoś, pijak.

Gorzący, gorący.

Gorzciejszy, gorzczejszy, bardziej gorzki.

Gorze, nieszczęście, biada! źle!

Gorzec, gorączka.

Gorzekać, mówić: gorze! biada! narzekać.

Gorzelina, pogorzelisko, zgliszcza.

Gorzelny, palny, przeznaczony do spalenia.

Gorzenieć, gorzknąć.

Gorzkopierny, gorzki i pieprzny.

Gorzyć się w kim, nie pochwalać, oburzać się.

Gospodować, stawać gospodą.

Gospodyn, gospodzin, pan.

Gospodynić, rządzić, przewodniczyć.

Gospodynów, gospodnów, gospodzinów, pański.

Gospodza (gospodze!) pani.

Gospodzin p. Gospodyn.

Gostek, gość.

Gościa, gość (gdy mowa o kobiecie).

Gościna, w znacz.: podróż, podróżowanie, zwłaszcza za granicę.

Gościeniec, gościniec.

Gościnia, droga, gościniec.

Gościny, obcy, cudzoziemski.

Gościnnik, gospodarz stowarzyszenia wolnych mularzy.

Gościństwo, wychodztwo, pielgrzymowanie.

Gość, dusza (dla której ciało jest czasowym schronieniem).

Gotowcem, 1) na pogotowiu, na podorędziu; 2) z gotowością, chętnie.

Gowor, gawor, 1) mowa, rozmowa; 2) szelest, szmer; 3) zmowa, konszachty.

Goworzyciel, p. Gawornik.

Gozd, gaj.

Goździec, gościec, reumatyzm.

Góra miłosierdzia, G. zbożności, rodzaj lombardu w wiekach średnich.

Górą chodzić, wynosić się, zadzierać nosa.

Górę wybić, zdobyć przewagę.

Górlotny, górnolotny.

Górnica, płótnianka, długi kaftan płócienny.

Górność, 1) wysokie położenie; 2) zaszczyt, wyróżnienie; 3) buta, wyniosłość; 4) słowa górnolotne.

Górnować, gniewać się; G. się, pokazywać fantazje; robić się markotno.

Górny, dumny, hardy, zarozumiały.

Górolotny, górnolotny.

Górować komu, bronić, osłaniać.

Górz p. Gorz.

Graba, szyb, loch, część kopalni.

Grabacz, policjant; rewizor.

Grabarka, kopanie ziemi lub stawów.

Grać na zwierzęta, szczuć zwierza.

Grabia, hrabia; burgrabia, podstarości.

Grabini, hrabina.

Grabielnica, grabiarka.

Gradenapl, gradynapol, p. Grodenapl.

Gradny, gradowy.

Gradytur, p. Grodetur.

Gradyw, Mars, bóg wojny.

Gral, żart, zabawa; towarzysz zabawy.

Graja, zgraja.

Grajdać się, grajdolić się, gramolić się, iść powoli, leźć, być ślamazarnym; szukać w czym.

Grajdała, niezdara, maruda, guzdrała; niedołęga.

Gramiać, często gromić.

Gramota, pisanie, p. Ramota.

Granat, rodzaj broni, obuch z puginałem wewnątrz.

Granda, zabawa, wesołość; gromada, kupa.

Granowity, graniasty.

Grań, upał, kanikuła.

Grapa, stromy grzbiet wzgórza, turnia; urwisko.

Grapka, krupnik z wódki, miodu i smalcu.

Grawać, grywać.

Grąd (grunt z niem.), miejsce suche pośród łąk błotnistych, ląd, ostrów między wodą.

Grązić, grędzić, grzęzić, grążyć, pogrążać.

Grążel, roślina z rodziny grzybieniowatych.

Grążelowy, należący do grążela.

Grdukać, pić łapczywie i głośno.

Grdula, grduła, gatunek gruszki.

Grduła, ciasto źle upieczone.

Gregorjanek, uczeń nowowstępujący do szkoły (ponieważ rok szkolny zaczynał się na ś. Grzegórz).

Gregorjanki, święto św. Grzegorza, obchodzone uroczyście przez żaków szkolnych.

Grepa, grępa, grupa, kupa; w G-e, razem, społem.

Gręda, kłus, trucht.

Gręzić, grężyć, grążyć, pogrążać.

Grobarz, grabarz.

Grobfark, (z niem. Grobwerk — robota gruba), robota rymarska.

Grobgryn, p. Grobryn.

Grobia, grobla, tama.

Grobić, zapędzać do grobu, zabijać.

Grobownica, świeca, palona przy grobie.

Grobryn, grobgryn, (z fr. gros-grain — gruboziarnisty), gatunek tkaniny jedwabnej.

Grobsztyn, (niem. Grabstein), kamień grobowy.

Grocernia, sklep korzenny (w Ameryce).

Grodenapl, (z franc. gros de Naples), jedwabna tkanina, wyrabiana w Neapolu.

Grodetur, (z franc. gros de Tours), ciężka tkanina jedwabna, pochodząca z Tours we Francji.

Grodka, p. Grodza.

Grododzierżca, Grododzirżca, grododzirża, kasztelan a. starosta grodowy.

Grodopis, pisarz grodzki.

Grodytur, p. Grodetur.

Grodza (lm. gródze) gródź, ogrodzenie, płot.

Grodzić, w znacz.: chować w sobie, taić.

Grodztwo, obszar, na który się rozciąga władza grodu, kasztelanja.

Grof, graf, hrabia.

Grola (niem. Groll — gniew) zmartwienie, kłopot.

Grolować, mieć zmartwienie, kłopot.

Gromadzica, gromada.

Gromatka, kawałek.

Gromić, w zn.: wzniecać burzę, poruszać, burzyć.

Gromiwrzawa, awanturnik, krzykacz.

Gromiwać, często gromić.

Gromot, huk, łoskot.

Gromowłajca, władający gromem, gromowładca.

Gromowłajczyna, gromowładczyni.

Gronda, p. Grąd.

Grondy, kępy lasów wpośród bagien.

Gronny, gronowy; obfitujący w winogrona.

Groń, grań, góra, pagórek, szczyt, krawędź góry; polana górska.

Groszewy, groszowy.

Groszowe, podatek grosza od pewnej miary produktu.

Grot, żelazne ostre okucie strzały, włóczni.

Groza, groźba, strach; wstręt, odraza.

Groźliwy, groźny.

Groźnik, człowiek grożący, groźny.

Gródź, p. Grodza.

Grósek, groszek, dziadek.

Gruba (niem. Grube) dół, loch; szyb, kopalnia; zagon, grzęda.

Grubarz, grabarz.

Grubie, grubo, nieobyczajnie, niegrzecznie.

Grubizna, mięso wieprzowe, słonina.

Grubryn, p. Grobryn.

Gruchotka, grzechotka, kołatka.

Gruda, ziemia, grunt, gleba, rola.

Grudź, nasyp, żwir, piasek.

Grule, ziemniaki, kartofle.

Grumada, gromada.

Grunt, wyjaśnienie sprawy przed sądem.

Gruń, p. Groń.

Gruszewie, lasek grusz.

Grusznica, gruszecznik, napój wyskokowy z gruszek. (Także grusznik, gruszcznik).

Gruszt, (niem. Gerüst), rusztowanie, podpora.

Gruwasłka, 1) grudka; 2) gruczoł.

Gruwaźle, gruczoł.

Gruzla, gruzła, gruzeł, gruzoł, bryłka, grudka. G-y soli, kawały soli tłuczone.

Gruzmak, mały kawałek.

Gruzoł, gruczoł; gruz.

Grwaski, gruzełki.

Grycza,tłum próżniaków, darmozjadów.

Gryf (niem.), paznokieć, pazur; rękojeść, rączka u skrzypiec.

Gryfka, gryfla, rylec.

Gryfnik, wędliniarz.

Gryglinowy, gryalinowy, (z franc. gris de lin — lniano-szary), koloru kwiatu lnianego.

Grylować, piec, smażyć.

Gryz, 1) gryzienie, kąsanie; 2) zgryzota.

Gryzikrupa, liczykrupa, sknera.

Gryzota, zgryzota.

Grząda, grzęda.

Grzebienie, grzebanie.

Grzebienik, ptak z grzebieniem, czubaty.

Grzebiolucha, jaskółka.

Grzecznie, jak należy.

Grzeczny, w znacz.: 1) dorzeczny, przydatny, stosowny, wyborny; 2) rozsądny, rozumny, logiczny; 3) urodziwy, piękny, okazały; (ku rzeczy, do rzeczy).

Grzeczy (k rzeczy), do rzeczy, należycie, właściwie, stosownie, słusznie.

Grzegżołka, kukułka.

Grzejskarb, sknera, dusigrosz.

Grzelce, p. Gzelce.

Grześć (grzebie, grzebł), grzebać.

Grzępiasty, mokry (łąka).

Grzonąć, grzmotnąć, mocno uderzyć, dotknąć.

Grzybiet, grzbiet.

Grzymka, więzienie, ciemnica.

Grzysko, gra, igrzysko.

Grzytać, zgrzytać.

Grzywacz, gołąb dziki.

Grzywna, pieniądz, kara pieniężna.

Gubać się, gubić się, podkasywać się.

Guerra, (włosk.), zamieszka, rozruch.

Gugla, pelerynka z kapturkiem.

Gula, żarłoczność, obżartość.

Guldszlagier, guldszlar, p. Goldślar.

Guldynka, strzelba podlejszego gatunku.

Gulka, klocek, pieniek.

Gultszlagier, gultszlar, gultślagier, p. Goldślar.

Gurgole, strój kobiecy.

Gusłowierny, wierzący w gusła.

Guślić, czynić gusła, czarować.

Guślnik, guślarz, czarownik, wróżbiarz.

Guślny, zabobonny.

Guta, letarg.

Guzman, gusman, błazen, kuglarz.

Guzy, 1) karłowaty; 2) kusy, bez ogona.

Gwałciwy, gwałtowny.

Gwałtować, gwałcić.

Gwar (z niem. Gewähr.), gwarancja, rękojmia.

Gwara, pogwarka, 1) rozmowa, pogawędka; 2) człowiek wielomówny, gaduła.

Gwardajn, probierca urzędowy monet w mennicy.

Gwarectwo, stowarzyszenie przedsiębiorców górniczych.

Gwarek, (niem. Gewerk), górnik, posiadający prawo na eksploatację kopalni.

Gwarować, (n. gewähren), warować, poręczyć.

Gwarownik, poręczyciel, dający rękojmię.

Gwarunek, (niem. Gewährung), warunek.

Gwazdać, gważdzić, bazgrać, gryzmolić; partolić.

Gweksy (niem. Gewächs — roślina), esy-floresy, arabeski.

Gwent, p. Gment.

Gweśny, (niem. gewiss), pewny, niezawodny.

Gwiazdeczny, gwiazdoczny, gwiazdowy, tyczący się gwiazd.

Gwichta (niem. gewicht), waga.

Gwiesny, p. Gweśny.

Gwoździec, gościec, reumatyzm.

Gzelce, grzelce, gżelce, jakaś dawna potrawa.

Gzik, swawola; upały letnie.

Gzinek, gzynek, gżynek, (niem. Gesenke), mały szyb w kopalni.

Gzinkować, gzynkować, pogłębiać szyb.

Gzło, koszula.

Gżegułka, kukułka.

Gżegżelica, gżegżelja, samica kukułki.

Gżegżółka, kukułka.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autorów: Antoni Krasnowolski, Władysław Niedźwiedzki.