Zielnik lekarski/70
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Zielnik lekarski |
| Podtytuł | Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich |
| Wydawca | Księgarnia J. Przeworskiego |
| Data wyd. | 1938 |
| Druk | Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tekst |
| Indeks stron | |
 Galeria grafik w Wikimedia Commons
| |
_z70.png)
B. — Roślina o płożącym się, gąbczastym kłączu, grubości palca. Łodyga zielona, ścieląca się, rozgałęziona, walcowata, gładka. Liście trójlistkowe, odwrotnie jajowate lub podłużne, całobrzegie, nagie, soczyste, na długich szypułkach. Kwiaty jasno-cieliste albo blado-różowe, zebrane w grona. Kielich pięciowrębny, korona lejkowata. Owoc stanowi torebka pękająca z góry na dół o licznych, drobnych nasionkach, które są okrągławe, nieco spłaszczone, lśniące, gładkie, brunatno-ceglaste. Smak liści bardzo gorzki; zapachu nie posiada.
ROŚNIE jako roślina ziemno-wodna na bagnach, trzęsawiskach, błotnistych łąkach, w rowach, często nawet w stojących wodach.
UPRAWA: taka, jak tataraku (Acorus Calamus, nr. 2), lecz bobrek rozmnaża się również z nasion (chociaż trudniej niż z kłączy); rozsadza się dopiero w drugim roku. Lubi grunt szlamisty, jak na wilgotnych i zalewnych łąkach, w rowach, mokradłach itp.
KWITNIE w maju i czerwcu.
ZBIERA SIĘ liście podczas kwitnienia, suszy w cieniu i miejscu przewiewnym, rozkładając cienką warstwą i często poruszając. Kłącze zbiera się na wiosnę, płucze i oczyszcza z korzonków; suszy się w piecu po chlebie.
SKŁADNIKI: Żółtawy gorzknik wyciągowy (substancja gorzka — menyantyna), cukier, guma, zielona skrobia, octan potasu, wolny kwas jabłeczny.
DZIAŁANIE lekko rozwalniające; wzmacnia żołądek, pobudza wydzielanie gruczołów trawiennych oraz ruch robaczkowy jelit.
UŻYTEK: W lecznictwie (od połowy 17-go wieku) liście stanowią ulubiony środek domowy i ludowy. Wewnętrznie używa się jako herbata lub nastój, oraz do kuracji wiosennych (sok).
Choroby, w których wskazane jest użycie bobrku są następujące: cierpienia żołądkowe, zwłaszcza połączone z zatwardzeniem, choroby płucne, zimnica, brak łaknienia, nieżyty, zołzy, wyrzuty skórne. Odwar robi się z 15 gr suszonych liści na ½ litra wody; na wzmocnienie żołądka pić po 3 szklanki dziennie. Można też liście bobrku zalać żytniówką lub mocnym winem; nalewka ta pobudza działalność narządów trawienia. Liście bobrkowe można również mieszać w równych częściach z szałwią, piołunem i centurią. Herbata ta działa silniej, jest jednak bardzo gorzka.
Zewnętrznie używa się liści bobrku do łagodnie pobudzających lewatyw. W przemyśle liście bobrku stosuje się niekiedy zamiast chmielu.
CENA: 100 kg liści (Folia Trifolii fibrini) 45—60 zł.
