Siedem grzechów głównych (Sue, 1929)/Tom III/Lenistwo/Rozdział IV
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Siedem grzechów głównych |
| Podtytuł | Powieść |
| Wydawca | Bibljoteka Rodzinna |
| Data wyd. | 1929 |
| Druk | Drukarnia Wł. Łazarskiego |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Tłumacz | anonimowy |
| Tytuł orygin. | Les Sept pêchés capitaux |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tom III Cały tekst |
Gdy po oddaleniu się pokojówki, panie Luceval i d’Infreville pozostały same, ostatnia z nich rzekła do swej przyjaciółki:
— Chciałaś, żebym resztę dnia dzisiejszego spędziła u ciebie; przyjęłam twą propozycję kochana Florencjo, już to ażeby pozostać u ciebie, już też dlatego, ażeby w razie nieszczęścia nadać jakiś pozór mojemu kłamstwu.
— Ale mój list?
— Będą myśleli, żem się z nim minęła; i żem przybyła do ciebie po wysłaniu twego listu.
— Prawda.
— Teraz, kochana przyjaciółko, zamawiam sobie twoje pobłażanie, a może także i litość twoją dla reszty mego opowiadania.
— Litość, pobłażanie! czyliż nie jesteś ich naprzód pewną, biedna moja Walentyno? Byłaś w małżeństwie nieszczęśliwą, prześladowaną, upokorzoną, któżby cię nie żałował? ktoby cię nie usprawiedliwił? Ale mów, słucham cię.
— Nie wiem, czym ci wspomniała o tem, żeśmy zajmowali pierwsze piętro domu pana d’Infreville; okna mego sypialnego pokoju wychodzą na niewielki ogródek, należący do parteru domu sąsiedniego. Może na trzy miesiące przed odkryciem, że mój mąż miał kochankę, i kiedy jeszcze był bardzo cierpiący, ogród i parter, o których ci mówię, niezamieszkałe od pewnego czasu, uległy wielkiej zmianie; życie, jakie prowadziłam wtedy, zatrzymywało mnie prawie ciągle w pokoju, gdyż słabość męża nie pozwalała mi nigdzie wychodzić. Było to na początku lata. Zamknąwszy się w moim pokoju, kiedy pan d’Infreville nie potrzebował moich starań, pracowałam często przy otwartem oknie, gdyż pora roku była zachwycająca. Dostrzegłam wtedy zmiany, jakie zaprowadzono w ogrodzie; były one szczególne i zwiastowały gust wytworny, połączony z pewną oryginalnością; nieznacznie, w mojej smutnej bezczynności zbudziła się moja ciekawość. Codziennie widywałam robotników wykonywujących te wszystkie zmiany, nie widząc przecież nigdy nowego mieszkańca parteru; tym sposobem byłam niemal obecną temu przeistoczeniu dosyć posępnego ogrodu; w jednem rozkosznem miejscu oranżerja, napełniona rzadkiemi roślinami i łącząca się z częścią samego mieszkania została wystawiona nad murem południowym; mur ten znikł pod grotą z kamieni skalistych, przeplatanych rozmaitemi krzewy. Z jednej strony tej skały, kaskada spadała do obszernego basenu i roztaczała wkoło siebie miłą świeżość. Potem galerja wzniesiona z drzewa pokrytego korą, osłoniona wiejską strzechą i wsparta na łukach ukryła drugą część muru, którą ogród ten był otoczony, sam ogród został tak zapełniony kwiatami, że z mego okna wyglądał jak olbrzymi bukiet.
— Mój Boże! jakież zachwycające miejsce, i to w Paryżu. Ah! to prawdziwy raj!
— Rzeczywiście, było to prześliczne, gdyż mury znikły zupełnie śród najpowabniejszych widoków. Złocona ptaszarnia, napełniona pięknem ptactwem wzniosła się na zielonej murawie, i wystawiono rodzaj indyjskiego varendahu, tworzącego krytą galerję przed oknami parteru, który zastawiono sofami, tureckiemi poduszkami i grubemi kobiercami; nareszcie wniesiono tu fortepian. Ta przezroczysta galerja, zasłoniona w razie potrzeby storami, przedstawiała na lato schronienie pełne cienia, świeżości i chłodu.
— To chyba jaka powieść z Tysiąca i jednej nocy! I twórca tego wszystkiego nie pokazał się jeszcze?
— Pokazał się dopiero kiedy wszystkie przygotowania były skończone.
— I nie byłaś tak ciekawą, ażeby się starać dowiedzieć, kto był tym tajemniczym sąsiadem? Przyznam ci się, że ja nie wytrzymałabym tak długo.
Walentyna uśmiechnęła się smutnie i odpowiedziała;
— Przypadek chciał, że siostra starego marszałka dworu pana d‘Infreville była jedyną służącą tego tajemniczego sąsiada. Uwiadomiona przez swego brata, ona to nastręczyła swemu panu to mieszkanie i ogród. Pewnego dnia chcąc zaspokoić moją ciekawość, zapytałam naszego marszałka, czy nie wie, kto miał zająć parterowe mieszkanie sąsiedniego domu; odpowiedział mi, że jego siostra jest służącą tego nowego lokatora. Tym sposobem dowiedziałam się niektórych szczegółów, które już aż nadto zbudziły moje zajęcie.
— Doprawdy? i któż to był, kochana Walentyno?
— Powiedziano mi, że niema na świecie lepszej i szlachetniejszej od niego duszy; oto po śmierci stryja, po którym odziedziczył dosyć znaczne dobra, chciał przyjąć kilku służących, lecz ta stara służąca, o której ci mówiłam, a która była jego mamką, rzekła do niego ze łzami w oczach, że nigdy nie pozwoli, ażeby prócz niej inni służący mieli mu usługiwać. Daremnie jej przyrzekał, że ona będzie nad wszystkiemi, że uważaną będzie zawsze za jego powiernicę i gospodynię... ale nie chciała na to przystać. On, w niepojętej swojej dobroci, nie nalegał już więcej, i pomimo swego majątku, zatrzymał do swych usług tę jednę tylko kobietę.... Wydaje ci się to może śmiesznem, kochana Florencjo, lecz...
— Co mówisz? przeciwnie, znajduję to uczucie rozrzewniającem w swojej delikatności. Wszakże częstokroć nie potrzeba nam więcej, ażeby osądzić czyjś charakter.
— Dlatego też od tej chwili uważałam naszego sąsiada za człowieka dobrego i szlachetnego. Zanim jeszcze go poznałam, dowiedziałam się, że się nazywa Michał Renaud...
— Ah!... mój Boże!... — zawołała pani de Luceval. — Michał Renaud!
— Tak... ale cóż ci jest, Florencjo?
— To rzecz szczególna.
— Czy to syn jenerała Renaud, poległego w ostatnich wojnach Cesarstwa?
— Tak jest... więc go znasz?
— To kuzyn pana de Luceval.
— Michał!
— I niema prawie jednego dnia, ażeby mój mąż nie wspominał mi o nim.
— O Michale?
— Nie inaczej.... Lecz nigdy go nie widziałam, bo, chociaż był uwiadomiony o ślubie pana de Luceval ze mną, jak wszyscy członkowie jego rodziny, nie był jeszcze u nas z odwiedzinami; zresztą, nie dziwi mnie to bynajmniej, gdyż mój mąż nie utrzymywał z nim stosunków.
— Doprawdy, niepokoi mnie to, co mi powiadasz. Michał jest kuzynem twego męża. I jakże to, z jakiego to powodu twój mąż wspomina tak często o Michale?
— Niestety, biedna moja Walentyno, z powodu wady, która jak się zdaje, jest mi wspólną z panem Michałem Renaud, wady, która powinna być rękojmią dla mego męża, a która właśnie do rozpaczy go doprowadza, ale mężczyźni są tak dziwni!
— Zlituj się, mów jaśniej.
— Wiadomo ci, że w klasztorze uchodziłam powszechnie za nieuleczalną próżniaczkę. Ileż to napomnień, ile kar zniosłam za tę ulubioną moją wadę!
— Prawda.
— Otóż wada moja przybrała niesłychane rozmiary, tak niesłychane, że zamieniła się prawie w zaletę.
— Cóż to znaczy?
— Wyobraź sobie, że zamiast chęci naśladowania, czuję największą litość dla tych nieszczęśliwych kobiet, które szalone upodobanie w świecie i jego rozkoszach rzucają w odmęt rozrywek i przyjemności, o których samo wspomnienie dreszczem mnie przejmuje; gdyż niestety, widziałyśmy przecie te nieszczęśliwe! te dobrowolne męczenniczki, udające się codziennie na trzy i cztery bale lub wieczory, nie rachując w to rozmaitych innych widowisk! Teraz dopiero biegać do swoich szwaczek, modniarek, kwiaciarek! ubierać się, rozbierać, przymierzać suknie, dać sobie wydzierać włosy, więzić się w sznurówkach, zmieniać toaletę trzy razy dziennie, walcować, galopować, polkować, o! to oszaleć trzeba! Nie! trzeba mieć żelazne członki i olbrzymią siłę, ażeby się poddawać takiemu ruchowi. Ah! Walentyno, Walentyno, jakaż to różnica pomiędzy tym szałem rozrywek, z których jedna tylko na śmierćby mnie zamęczyła, a tym rozkosznym spoczynkiem, jakiego w tym fotelu kosztuję, gdzie życie moje przepędzam znajdując niewyczerpaną słodycz w bezczynnem wpatrywaniu się w niebo, w drzewa, w słońce, i będąc zupełnie szczęśliwą, że mogę pieścić się zimą przy moim kominku, gdy tymczasem przejmujący mróz skrzypi na dworze pod memi oknami. Ale Walentyno — dodała młoda kobieta, przypatrując się ze zdziwieniem swej przyjaciółce — co ci jest? To niespokojne spojrzenie... to wzruszenie... Walentyno, jeszcze raz pytam... błagam cię... odpowiedz mi.
Po chwili milczenia, pani d’Infreville, przetarłszy ręką czoło, rzekła głosem lekko wzruszonym.
— Posłuchaj... końca mego opowiadania, Florencjo... odgadniesz sama to... czego nie mogę... czego nie śmiem powiedzieć ci w tej chwili..
— Mów tedy, mów, proszę cię...
— Kiedym pierwszy raz ujrzała Michała, znajdował się właśnie pod tą krytą galerją o której ci poprzednio wspomniałam. W ciągu lata przepędzał w niej całe swoje życie; będąc ukrytą za żaluzją mogłam mu się przypatrywać swobodnie; nie zdaje mi się, ażeby można wyobrazić sobie rysy piękniejsze od jego rysów. Spoczywając w długim szlafroku z jedwabiu indyjskiego na dywanie tureckim, palił spokojnie nargile w postawie pełnej niedbałości mieszkańca wschodu, z oczyma wlepionemi w swój ogród zapełniony kwiatami, zdawał się przysłuchiwać z zachwyceniem szmerowi kaskady i śpiewowi pięknej swojej ptaszarni; potem wziął do ręki książkę, którą od czasu do czasu odkładał jak gdyby rozmyślał nad tem co przeczytał; nareszcie przybyło dwóch jego przyjaciół. Jeden z nich uważany jest słusznie za człowieka najznakomitszego w naszej epoce, był to M.***
— Rzeczywiście, nie znam człowieka znakomitszego i posiadającego większe od niego poważanie.
— Znałam go z widzenia i ze sławy; jego bardzo wysokie położenie i różnica wieku, istniejąca pomiędzy Michałem a nim, uczyniły w moich oczach jego wizytę u młodego nieznanego człowieka, rzeczą prawie nadzwyczajną.
— Zaiste, i mnie się to wydaje nader pochlebnem dla naszego kuzyna.
— Michał przyjął go z ujmującą poufałością. Zdawało mi się, że M. obchodził się z nim na stopie równości. Nareszcie rozpoczęła się między nimi długa rozmowa; będąc zbyt oddaloną, nie mogłam z niej nic dosłyszeć. Lecz chcąc wynagrodzić sobie tę niedogodność, i będąc ciągle ukrytą za żaluzją, wzięłam perspektywę teatralną, i z największą bacznością przypatrywałam się rysom Michała podczas tej rozmowy; nawet poruszenia ust jego widziałam jak najwyraźniej: szczególnej przyjemności doświadczałam w tem śledzeniu, dostrzegłam łatwo z pewnych poruszeń, że powstała jakaś sprzeczka pomiędzy M***, a Michałem. Naprzód ostatniego z nich zbijano energicznie; wkrótce atoli domyśliłam się z wyrazu rysów M*** że powoli dał się Michałowi przekonać, ale nie bez oporu. Rozmowa ta długo trwała, gdy się nareszcie skończyła, przyjaciele Michała pożegnali się z nim z oznakami największej życzliwości. Dowiedziałam się później, że M***, mając powziąć pewne bardzo ważne postanowienie, przybył, jak mu się to często zdarzało, poradzić się w tym względzie Michała, którego wielki takt i zdrowy rozsądek były równie wzniosłe jak gruntowne.
