Iliada (Popiel)/Pieśń VII

<<< Dane tekstu >>>
Autor Homer
Tytuł Iliada
Wydawca nakładem tłómacza
Data wyd. 1880
Druk W. L. Anczyc i Spółka
Miejsce wyd. Kraków
Tłumacz Paweł Popiel
Tytuł orygin. Ἰλιάς
Źródło skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii Artykuł w Wikipedii


PIEŚŃ SIÓDMA.


Z temi słowami przez bramę pospieszył Hektor prześwietny;

Jego zaś brat Alexander podążał pospołem, a w duszy
Obaj gorąco pragnęli się bić i dzielnie wojować.
Równie jak bóg żeglarzom stęsknionym wiatry pomyślne

Daje, gdy się pomęczyli na gładkich wiosłach sosnowych

Podróżując po morzu, i członki uległy strudzeniu;
Takoż i oni Trojanom stęsknionym się wreszcie zjawili.
Jeden z nich syna zaczepił Areïthooja książęcia
W Arnie mieszkającego Menesthia; maczugę dzierżący

Areïthoos go zrodził i bystra Filomeduza;
10 

Hektor zaś Ejoneja ugodził ostrym oszczepem
W szyję po brzegu od hełma ze śpiżu i członki rozwiązał.
Glaukos Hippolochida, Likijskich mężów dowódca,
Ifinoosa ugodził oszczepem w potyczce okrutnéj,

Dexiadesa, gdy wozu o szybkim zaprzęgu dosiadał,
15 

W ramię; on z wozu na ziemię wyleciał, osłabły mu członki.
Sowiooka bogini Athene gdy widzi że giną
Takim sposobem Argeie w pośrodku walki okrutnéj,
Pędem ze szczytów najwyższych Olimpu spuszcza się na dół

Do Iliony świętéj; przeciwko niej bieży Apollon,
20 

Spoglądając z Pergamu, dla Trojan zwycięztwa on pragnął.
Tak się oboje nawzajem spotkali przy drzewie bukowém.
Pierwszy się do niej odzywa syn Zewsa możny Apollon:
„Czemuż to z takim zapałem Diosa córo wielkiego,

Lecisz od szczytów Olimpu, i cóż cię tak wielce pobudza ?
25 

Czyli to żeby Danajom zwycięztwo w boju stanowcze
Oddać? kiedy już nie masz litości nad zgubą Trojańską.
Gdybyś mnię chciała usłuchać, o wiele by lepiéj się stało;
Dajmy nateraz pokój zamieszkom i wrogiej potyczce

Dzisiaj; jutro zaś niechaj się biją na nowo, aż wreszcie
30 

Los Iliony zapadnie; gdy tyle wam w sercu jest miło,
Wam boginiom przedwiecznym ten gród wyburzyć do szczętu.“
Sowiooka bogini Athene mu rzeknie w odpowiedź:
„Niechże tak będzie, godzący daleko; ja sama w tej myśli

Tutaj z Olimpu zleciałam, pomiędzy Achajów i Trojan.
35 

Jakże atoli zamierzasz potyczkę mężów zatrzymać?“
Rzeknie jéj na to w odpowiedź syn Zewsa możny Apollon:
„Męzką odwagę pobudźmy Hektora koni poskromcy,
Żeby któregokolwiek sam na sam wyzwał z Danajów

Do pojedyńczéj walki i strasznej orężem rozprawy;
40 

Oni zaś w oburzeniu Achaje miedzią okryci,
Niechaj postawią jednego do walki z boskim Hektorem.“
Rzekł; nie sprzeciwia się temu niebieskich oczów Athene.
Ich zamiary Helenos Priama syn drogi przewidział

W duszy, co zamyślali bogowie o radzie przezornej;
45 

Stanął więc koło Hektora i mową do niego się zwraca:
„Synu Priama Hektorze! w rozumie do Zewsa podobny,
Może mnię teraz usłuchasz; wszak bratem ci jestem rodzonym;
Innym każ teraz odpocząć Trojanom i wszystkim Achajom,

Sam zaś najlepszego wyzywaj z pomiędzy Achajów,
50 

Żeby się z tobą mierzył w rozprawie strasznéj oręża;
Nie przeznaczono ci teraz umierać i losu dokonać,
Taki bo głos usłyszałem od bogów co wiecznie istnieją.“
Tak powiedział lecz Hektor ucieszył się wielce tą mową,

Zatém podchodząc do środka Trojańskie powstrzymał szeregi,
55 

W pół za dzidę chwytając, i wszyscy jak jeden stanęli.
Tak Agamemnon i zbrojnym Achajom siąść nakazuje;
Również usiadła Athene i srebrnołuczysty Apollon,
Przemienieni oboje w postacie sępów żarłocznych,

Siadłych wysoko na buku Diosa egidodzierżcy,
60 

Mając uciechę w mężach; siedziały ich gęste szeregi,
Oszczepami, tarczami i szyszakami sterczące.
Równie jak fala na morzu się marszczy pod wpływem Zefiru,
Kiedy zawieje na nowo i morze się pod nim zaczerni;

Takoż w równinie siedziały Achajów i Trojan szeregi;
65 

Hektor natenczas do jednych i drugich mowę obraca:
„Posłuchajcie Trojanie i łydookuci Achaje,
Żebym powiedział do czego mnie umysł w duszy nakłania.
Przysiąg naszych Kronides o władzy wysokiéj nie stwierdził,

Ale wyroki nieszczęsne dla jednych i drugich gotuje,
70 

Póki wy nie zdobędziecie Iliony o wieżach obronnych,
Lub téż sami przy łodziach po morzu bieżących zginiecie.
Między wami są pierwsi z Achajów całego narodu;
Jeśli odwaga którego do walki ze mną nakłania,

Niechaj wystąpi z szeregów by z boskim się mierzyć Hektorem.
75 

Taki mój zamiar a Zews pomiędzy nami niech świadczy.
Jeśli mnię dzidą spiżową o długim proporcu pokona,
Niechaj zabrawszy rynsztunek do łodzi go niesie obszernych,
Ciało zaś moje niech wróci w domostwo, ażeby Trojanie

Oraz i Trojan małżonki mnie ogniem uczcili po śmierci.
80 

Jeśli zaś ja go zwyciężę i sławy użyczy Apollon,
Wtedy zabrawszy mu zbroję zaniosę do świętej lliony,
By ją spalić w świątyni Apollina w dal godzącego,
Ciało zaś oddam napowrót do statków ozdobnych wiosłami,

Żeby je mogli pochować Achaje bujno kędzierni,
85 

Oraz usypać mogiłę nad Hellespontem szerokim;
Wtedy opowie niejeden i z ludzi przyszłych pokoleń,
W nawie z licznemi wiosłami po morzu płynąc głębokiem:
,Oto wysoka mogiła wojaka już dawno zmarłego,

Niegdyś dzielnego co w boju pokonał Hektor prześwietny,‘
90 

Może to kiedyś powiedzą, i sława mi nigdy nie zginie.“
Tak powiedział; a wszyscy w milczeniu głębokiém zostali;
Było im wstyd odmówić a przyjąć się obawiali.
Późno dopiero Menelaj się podniósł i zabrał do słowa,

Czyniąc wyrzuty zelżywe i wielce w umyśle zmartwiony:
95 

„O wy pyszałki prawdziwe, Achajki, a nie zaś Achaje!
Jakaż to będzie hańba i plama niewymazana,
Jeśli żaden z Danajów naprzeciw Hektora nie stanie.
Bodaj byście się wszyscy na ziemię i wodę zmienili,

Ilu was tutaj siedzących, bezpiecznie, lecz równie bez sławy;
100 

Przeciw niemu ja sam się uzbroję, albowiem nad nami
Losy przewagi zawisły przez wiecznych bogów trzymane.“
Tak powiedziawszy na siebie przywdziewa zbroję ozdobną.
Wtedyby o Menelaju dla ciebie kres życia nastąpił

Z dłoni Hektora, bo tenże o wiele od ciebie był tęższym,
105 

Żeby nie przyskakując porwali królowie Achajów;
Jakoż i sam Agamemnon Atryda pan wiele możny,
Chwycił za prawą rękę i słowo zabrawszy powiedział:
„Szał, Menelaju cię boski ogarnia; na czegóż ci trzeba

Téj porywczości; uspokój się więc acz srodze zmartwiony;
110 

Ani też chciéj z nienawiści się z mężem lepszym potykać,
Z Priamidą Hektorem, którego niejeden się boi.
Nawet Achilles unika w bitwie dla mężów zaszczytnéj
Z nim się potykać, a przecież o wiele nad tobą celuje.

Zatém siadaj pomiędzy gromadą cnych towarzyszy,
115 

Przeciw niemu zaś męża innego postawią Achaje.
Chociaż on wielce zuchwałym i walki nienasyconym,
Sądzę że ugnie on kolan ochoczo, ażeby uciekać
Od zaciętéj potyczki i srogiéj orężem rozprawy.“

Temi słowami przekonał braterskie serce bohater.
120 

Mówiąc rozsądnie; usłuchał go tamten, a jemu następnie
Ucieszeni druhowie zdejmują zbroję z ramienia.
Nestor z pomiędzy Argeiów powstaje i słowo zabiera:
„Przebóg! wielkie nieszczęście Achajską ziemię dotyka!

Wielce by nad niém zapłakał sędziwy Pelej wojownik,
125 

Dzielnie Mirmidonami rządzący radą i słowem,
Który mnię z wielkiém zajęciem w domostwie swém wypytywał,
Kiedyś o pochodzenie i ród każdego z Argeiów.
Żeby usłyszał, iż dzisiaj się wszyscy Hektora lękają,

Często by drogie swe ręce do nieśmiertelnych wyciągał,
130 

Żeby mu dusza z członków uchodząc wróciła do Hada.
Bodajem Zewsie, Atheno, Apollinie możny, był jeszcze
Młodym, jak wonczas gdy bitwę nad Keladontem staczali
Wojsko zebrane Pylejskie i wprawni do dzidy Arkadzi,

Koło Fejańskich murów i nurtów Jardana głębokich.
135 

Na ich czele się bił Erythalion do bogów podobny,
Zbroję Areïthoosa książęcia na sobie dźwigając,
Arejthoosa boskiego, co miał od maczugi przydomek,
Takim go bowiem nazwali mężowie i strojne kobiety,

Z tego powodu, że łukiem i długim oszczepem nie walczył,
140 

Ale maczugą żelazną szeregi zbrojne rozbijał.
Jego to Lykoorgos chytrością pokonał, nie siłą,
W ciasnym przesmyku, a tam, od zguby go nie ochroniła
Pałka żelazna, wtedy Lykorgos wpierw uderzywszy

Dzidą w pół ciała go przebił, a tamten się tyłem przewrócił.
145 

Zbroję zaś którą mu Ares miedziany był kiedyś darował,
Wydarł i późniéj takową w zamieszkach dźwigał Aresa;
Kiedy atoli Lykorgos postarzał się późniéj w domostwie,
Erythalionie ją oddał w użytek druchowi miłemu;

Jego to mając rynsztunek wyzywał wszystkich najlepszych.
150 

Oni tak wielce się bali i drżeli, że żaden nie stanął;
Mnię zaś pchała odwaga by ciężkiéj walki się podjąć
Z taką otuchą; a wiekiem najmłodszym byłem ze wszystkich;
Staję z nim tedy do walki, Athena mi sławy nie skąpi,

Tak, że męża nad wszystkich wielkiego, silnego zabiłem;
155 

Kiedy zaś leżał jak długi, zajmował placu niemało.
Żebym to jeszcze był młodym i siły miał nienaruszone;
Zaraz by miał z kim walczyć Hektor o hełmie grzywiastym.
Z między was chociaż liczycie najlepszych ze wszystkich Achajów,

Nikt ochoczo nie waży się stawić naprzeciw Hektora.“
160 

Zgromił ich tak staruszek; lecz z nich dziewięciu powstało.
Pierwszy wystąpił na plac Agamemnon książe narodów;
Po nim silny Diomed potomek Tydeja powstaje;
Obaj Ajaxy z kolei, siarczystéj pełni odwagi;

Po nich Idomen, a z nim towarzysz Idomenea,
165 

Merion, odwagi téj saméj co Enyal mężów morderca;
Później za niemi Erypil syn Ewajmona szlachetny;
Thoas nareszcie Andrajma potomek i boski Odyssej.
Wszyscy oni pragnęli z Hektorem się boskim potykać.

Do nich się witeź Gereński odezwie Nestor z przemową:
170 

„Teraz losami z kolei wybierzcie na kogo zapadnie;
Losem wybrany pocieszy Achajów na łydach okutych;
Ale i sam się ucieszy w swéj duszy, jeżeli zwycięzko
Wyjdzie z okrutnéj potyczki i srogiéj orężem rozprawy.“

Tak przemówił, a każden swój znak na losie położył,
175 

Potém rzucili je w hełm Atrydy Agamemnona.
Wojsko się całe modliło i ręce do bogów podnosi;
Wtedy mówili do siebie w niebiosa szérokie się patrząc:
„Zeusie niech los na Ajaxa lub syna Tydeja zapadnie,

Albo na króla samego Mykeny we złoto obfitéj.“
180 

Tak powiadali, a losy pomięszał Nestor Gereńczyk;
Z hełmu wyskoczył zaś los Ajaxa, jak sobie życzyli;
Wtedy go keryx obnosząc, wszędy pomiędzy tłumami
Z prawéj począwszy, najlepszym z Achajów wszystkim okazał.

Oni zaś godła swego nie widząc każden odmawia.
185 

Kiedy atoli po tłumach obnosząc na tego natrafił,
Któren swe godło do hełmu był rzucił, Ajax prześwietny,
Wtedy on rękę podsunął, a keryx mu z blizka je rzucił;
Okiem rzuciwszy on godło swe poznał i w duszy się cieszył.

Potém je rzucił pod nogi na ziemię i tak się odezwał:
190 

„Drodzy! poznaję zaprawdę mój los i sam się raduję
W duszy, bo sądzę, że pewno zwyciężę Hektora boskiego.
Dosyć na teraz, bo przywdziać mi trzeba zbroję wojenną.
Wy tymczasem błagajcie Diosa, pana Kronidę.

[Każden dla siebie w cichości, by nie usłyszeli Trojanie,
195 

Lub otwarcie, bo zgoła nikogo się tutaj nie boim;
Wszakże przeciwko méj woli do tego mnie gwałtem nie pędzą,
Ani podstępem wojennym, albowiem na fryca takiego,
Sądzę żem się w Salaminie, nie rodził ani wychował.“]

Rzekł; zaś oni błagają Diosa Pana Kronidę.
200 

Wtedy mówili do siebie w niebiosa szérokie się patrząc:
„Zewsie rodzicu! co w Idzie panujesz, najlepszy, największy!
Daj Ajaxowi zwycięztwo, by sławę szlachetną pozyskał.
Chociaż więc i Hektora miłujesz i masz go w opiece,

Racz im udzielić obojgu zarówno siły i sławy.“
205 

Tak mówili, lecz Ajax uzbraja się miedzią świecącą.
Ale gdy w pełny rynsztunek na całém ciele się odział,
Wtedy pospieszył podobnie, jak Ares kroczy ogromny
W bitwę pomiędzy mężów dążący, których Kronides

W skutek waśni zajadłéj poduszcza do walki zabójczéj.
210 

Również i Ajax ogromny powstaje zapora Achajów,
Na pochmurném obliczu z uśmiechem, a nogi od spodu
Zamaszyście rozkroczył i dzidą cienistą potrząsał.
W niego się patrząc Argeie radości chlubnéj są pełni,

Sroga zaś bojaźń u Trojan każdego członki przejmuje;
215 

Hektorowi samemu zaczęło serce bić w piersi;
Ale już czasu nie było się cofać i w tłumy napowrót
Wojska się chować, albowiem on sam był walkę wywołał.
Zbliżył się Ajax unosząc tarczę śpiżową jak wieża,

Obłożoną skórami siedemkroć, wykończył ją Tychios,
220 

Z wszystkich rymarzy najlepszy, co w Hyle dom zamieszkiwał.
Rzutką mu tarczę wyrobił złożywszy do kupy skór siedem,
Z wołów dobrze pasionych, po ósme zaś miedzią obłożył.
Ajax syn Telemona takową unosząc nad piersią,

Stanął w pobliżu Hektora i grożąc tak się odezwie:
225 

„Zatém obecnie Hektorze sam na sam dokładnie się dowiesz,
Jacy to dzielni mężowie znajdują się w liczbie Danajów,
Nawet i prócz Achillesa o sercu lwiem, niszczyciela.
Lecz on leży przy giętych okrętach po morzu bieżących,

Na pasterza narodów Agamemnona zagniewan;
230 

Ale i nas stać na to, by tobie czoło postawić,
Wielu nas takich; lecz ty zaczynaj rozprawę i walkę.“
Hektor o hełmie powiewnym ogromny w odpowiedź mu rzecze:
„Boski Telamończyku Ajaxie dowódco narodów!

Nie chciéj mnię stawiać na próbę, jakoby dziecko bezwładne,
235 

Albo niewiastę, któréj nieznane są dzieła wojenne.
Dobrze mi znaną jest walka i mężów pokonywanie;
Umiem na prawo, i umiem na lewo tarczą z wyschniętéj
Skóry kierować, i ona do walki mi służy niezłomnéj;

Umiem się rzucać do zgiełku najszybszych wozów i koni;
240 

Umiem i w ręcznéj potyczce ze srogim pohulać Aresem.
Nie chcę ja skrycie atoli na tak mężnego szermierza
Godzić, i owszem otwarcie próbuję czy trafić się uda.“
Rzekłszy to jednym zamachem wypuścił dzidę ogromną

W tarczę Ajaxa o siedmiu pokładach ugodził potężną,
245 

W pokład śpiżowy najwyższy co ósmy tarczę otaczał;
Miedź niezużyta płatając sześcioro pokładów przebiła,
W siódméj atoli wołowéj utkwiła skórze. Następnie
Ajax rodu boskiego puściwszy dzidę cienistą

W tarcze Priamidesa zupełnie gładziutką ugodził.
250 

Dzida hartowna na wylot przez tarczę przeszła świecącą,
Oraz i pancerz misterny na wskróś impetem przebiła,
Aż nareszcie chitonu poniżéj żebra dosięgła
Dzida; lecz on się zwróciwszy uniknął zgonu czarnego.

Obaj ogromnych oszczepów dobywszy rękoma, zarazem
255 

Wpadli na siebie, podobni do lwów ze ścierwa żyjących,
Albo do leśnych odyńców o niepospolitéj potędze.
Wtedy po środku tarczy Priamid oszczepem uderzył,
Miedzi atoli nie złamał, bo koniec w tył mu się zagiął.

W tarczę zaś Ajax pchnął przyskakując, i dzida na wylot
260 

Przeszła tak silnie, że pędem zaczepkę tamtego wstrzymała,
W szyję go tylko drasnęła i czarna krew się polała.
Walczyć jednakże nie przestał Hektor o hełmie powiewnym,
Ale cofnąwszy się dłonią żylastą porwał za kamień,

Na równinie leżący brunatny, ostry i wielki,
265 

Rzucił nim w siedmioskórną potężną tarczę Ajaxa,
W środek na samą wypukłość, aż miedź nakoło zabrzękła.
Ajax chwyciwszy z kolei za kamień o wiele ważniejszy,
Puścił go zakręciwszy ostatka sił dobywając,

Tarczę na zewnątrz pokruszył rzuciwszy jak młyńskim kamieniem,
270 

Członki mu nadwerężył; na wznak się tamten pochylił,
Przygnieciony przez tarczę, lecz podniósł go nazad Apollon.
Byliby teraz mieczami z bliskości na siebie natarli,
Żeby nie Keryxowie Diosa posłańcy i ludzi,

Przyszli ze strony Trojan i miedzią okrytych Achajów,
275 

Idaj i Talthyb, obaj mężowie rozumem dojrzali;
Między nich w środek swe berła stawiają i mówić poczyna,
Keryx Idajos roztropnej i światłéj rady świadomy:
„Drodzy synowie nie bijcie się dłużéj i nie potykajcie;

Obu wam bowiem tak samo życzliwy Zews chmurozbiórca;
280 

Jeden i drugi wyborny kopijnik, widzieli to wszyscy
Ale zapada już noc, a dobrze i nocy się poddać.“
Syn Telamoński Ajax mu rzeknie na to w odpowiedź:
„Nakaż Idaju ażeby i Hektor to samo powiedział;

Sam on bowiem do walki wyzywał wszystkich najlepszych.
285 

Niechże on zacznie; usłucham jeżeli mu również po myśli.“
Hektor o hełmie powiewnym mu na to wielki odrzecze:
„Kiedy Ajaxie ci bóg wielkości użyczył i siły
I rozumu, bo w kopii z Achajów jesteś najlepszy,

Zatem na teraz przestańmy rozprawy i walki orężem
290 

Dzisiaj; później się znowu bić będziem aż dajmon wyrokiem,
Sprawę rozsądzi i jednym lub drugim użyczy zwycięztwa.“
Teraz już noc zapada, i nocy dobrze usłuchać;
Tybyś wszystkich Achajów pocieszył nakoło okrętów,

Głównie zaś twoich krewniaków, i druhów ile ich liczysz;
295 

Ja zaś do miasta wielkiego Priama króla się udam,
Aby Trojan pocieszyć i szaty wlokące Trojanki,
Które za mną błagając w przybytku się bożym zebrały.
Między sobą zaś dary wspaniałe obaj zamieńmy,

Żeby Achajscy mężowie do Trojan kiedyś mówili:
300 

,Patrzcie walczyli ze sobą z powodu waśni zajadłéj
Ale się przy rozstaniu napowrót przyjaźnią złączyli.‘
Tak powiedziawszy darował mu szablę we srebro okutą,
Razem i pochwę oddając i pas do wieszania rzemienny;

Ajax atoli mu wręczył przepaskę purpurą świecącą.
305 

Tak się obydwa rozeszli, do wojska się jeden Achajów
Udał, drugi zaś w tłumy Trojańskie. Cieszyli się wielce,
Kiedy ujrzeli żywego i wychodzącego bez szwanku,
Z pod Ajaxowéj potęgi i rąk jego niezwyciężonych;

Więc go do miasta powiedli, już byli stracili nadzieję.
310 

W drugiém zaś wojsku Ajaxa do Agamemnona prowadzą
Łydookuci Achaje, zwycięstwem uradowanego.
Kiedy atoli w namiotach Atrydy się wszyscy zebrali,
Wtedy im wołu poświęcił narodów król Agamemnon,

Samca, pięcioletniego, na cześć Kroniona możnego.
315 

Jego obdarli ze skóry i rozebrali ze wszystkiém;
Pokrajawszy dokładnie i drobno wsadzili na rożna,
Potem starannie upiekłszy napowrót z rożen ściągnęli.
Wreszcie ustali z robotą i ucztę przygotowawszy,

Jeść poczęli, dla wszystkich starczyła wspólna biesiada.
320 

Uczcił Ajaxa szczególnie długiemi sztukami krzyżówki
Bohaterski Atrydes potężny król Agamemnon.
Kiedy atoli napitku i jadła mieli do syta,
Wtedy staruszek najpierwszy swój zamiar objawiać poczyna,

Nestor, którego rada i wprzód się najlepszą zdawała;
325 

Zatem się do nich odezwie z życzliwą mową i radą:
„Królu Atrydo i wy ze wszystkich Achajów najlepsi!
Wielu niestety zginęło Achajów bujnokędziernych,
Których krew poczerniałą nakoło bystrego Skamandra

Srogi rozprószył Ares, a dusze zeszły do Hada.
330 

Zatém ze świtem należy Achajom walki zaprzestać;
Sami wszyscy gromadnie przywieziem tutaj poległych
Wołów i mułów zaprzęgiem, a potém trupy spalemy,
[Trochę opodal okrętów, by kości każden dla dzieci

Zawiózł do domu, gdy nazad powrócim do ziemi ojcowskiéj.]
335 

Koło stosu mogiłę jedyną wynieśmy w równinie,
Wspólną dla wszystkich; a przy niéj wybudujemy naprędce
Baszty wysokie, co będą dla statków i zmarłych obroną;
Do nich urządzim i bramy co szczelnie się będą zamykać,

Żeby pod niemi dla jazdy wygodną droga została;
340 

Zewnątrz, zaś poza niemi wybierzmy fossę głęboką,
Która biegnąc nakoło powstrzyma jazdę i wojsko,
Żeby nas kiedyś nie zgniotła Trojanów dumnych zaczepka.“
Tak przemówił a wszyscy książęta się na to zgodzili.

Trojan tymczasem narada na szczytach grodu w Ilionie,
345 

Odbywała się wielce burzliwa przy gmachach Priama.
Miedzy niemi roztropny Antenor zagaił rozprawy:
„Posłuchajcie Trojanie, Dardany i wy sojusznicy,
Żebym powiedział co w piersi mi dusza mówić nakaże.

Sądzę, że trzeba Helenę Argijską i skarby zarazem
350 

Oddać napowrót Atrydom, bo teraz wierne złamawszy
Przyrzeczenia walczemy, i nie mam nadziei, by wyszło
[Nam to na lepsze, jeżeli stósownie działać nie będziem.]“
Tak powiedziawszy napowrót usiadł, a po nim powstaje

Alexandros bohater, Heleny mąż pięknowłoséj,
355 

Któren mu odpowiadając w skrzydlate odezwie się słowa:
„Antenorze zaprawdę nie mówisz dla mnie życzliwie;
Pewno byś umiał i lepsze niż takie słowo doradzić.
Jeśli zaś mówisz naprawdę i z przekonania szczérego,

To ci chyba musieli bogowie umysły pomięszać.
360 

Wobec Trojan atoli co końmi harcują ogłaszam,
Wypowiadam otwarcie, że nigdy niewiasty nie oddam;
Skarby zaś, któreśmy z Argos do domu naszego zabrali,
Gotówem oddać wszystkie i jeszcze z mojego dorzucić.“

Tak powiedział i usiadł, a między niemi powstaje
365 

Syn Dardana Priamos do bogów rozumem podobny,
Usposobiony życzliwie przemówił do nich i radził:
„Posłuchajcie Trojanie, Dardany i sojusznicy,
Żebym powiedział co w piersi mi dusza mówić nakaże.

Pożywajcie nateraz wieczerze po mieście jak zwykle,
370 

Pamiętajcie o straży, by każden był w pogotowiu;
Lecz ze świtem Idajos niech idzie do łodzi obszernych
By Agamemnonowi i Menelajowi Atrydom,
Słowo Parysa ogłosić, bo kłótnia przez niego powstała;

Niech im poniesie zarazem życzliwe słowo, czy zechcą
375 

Walki nieszczęsnéj zaprzestać, aż ciała poległych spalemy;
Późniéj atoli się znowu bić będziem aż dajmon wyrokiem
Sprawę rozsądzi i jednym lub drugim zwycięztwa użyczy“.
Rzekł; słuchali z uwagą i byli posłuszni rozkazom.

[Potém wieczerze spożyli w obozie, porządkiem oddziałów].
380 

Z rankiem Idajos atoli do łodzi obszernych podążył.
Druhów Aresa Danajów znajduje w pełnéj naradzie
Koło Agamemnona sterniczéj łodzi; zaś do nich,
W środku stanąwszy odezwie się Keryx o dźwięcznym głosie.

„Słuchaj Atrydo i wy ze wszystkich Achajów najlepsi,
385 

Priam i wszyscy Trojanie szlachetni wydali zlecenie,
Donieść (jeżeli to będzie przyjemném dla was i miłém)
Wam Alexandra słowa, z powodu którego ta wojna.
Ile zaś Alexander w okrętach głębokich do Troji

Skarbów nazwoził, (o czemuż on przedtém śmiercią nie zginął)
390 

Chętnie oddaje wszystkie i jeszcze, ze swego dorzuci;
Zaś Menelaja sławnego małżonkę młodziuchną uwolnić
Wzbrania się, nawet chociażby Trojanie mu tak nakazali.
Przytém zlecono mi wam oznajmić to słowo, czy chcecie

Walki nieszczęsnéj zaprzestać, aż ciała poległych spalemy;
395 

Późniéj się znowu bić będziem, aż między nami rozsądzi,
Któren z bogów i jednym lub drugim użyczy zwycięztwa“.
Tak powiedział, a wszyscy zostali w milczeniu głębokiém.
Późno dopiero się ozwał Diomed o głosie donośnym:

„Dzisiaj już nikt Alexandra majątku przyjąć nie zechce,
400 

Ani Heleny, albowiem wiadomo jest nawet i głupim,
Jako niedługo dla Trojan nastąpi chwila zagłady“.
Rzekł, a synowie Achajscy krzyknęli wszyscy ochoczo,
Pochwalając te słowa Diomeda koni poskromcy.

Do Idaja następnie się zwraca król Agamemnon:
405 

„Sam usłyszałeś Idaju to słowo synów Achajskich,
Jakie zlecenie ci dają, a mnię się to samo podoba.
Co się zaś tyczy spalenia poległych, zabraniać nie myślę;
Żadnéj albowiem zwłoki nie wolno przy ciałach poległych,

Kiedy umarli należy ich prędko płomieniem ukoić.
410 

Grżmiący Hery małżonek niech świadkiem będzie umowy“.
Tak powiedział i berło ku wszystkim bogom podnosi;
Lecz Idajos napowrót się udał do świętéj Iliony.
W zgromadzeniu siedzieli Trojanie i Dardaniony,

Wszyscy w oczekiwaniu zebrani, kiedy nadejdzie
415 

Idaj; on idzie z powrotem i swoje poselstwo odprawił
W środku stanąwszy; więc oni się szybko przygotowują,
Jedni by zwozić poległych, a drudzy po drzewo do lasu;
Z drugiéj zaś strony Argeie od łodzi o rzędach wiosłowych,

Wstali by zwozić poległych, a reszta po drzewo do lasu.
420 

Kiedy zaś nowym promieniem rzuciło słońce na pola,
Z Okeanu o fali łagodnéj, a nurtach głębokich,
Wolno do nieba się wznosząc, spotkali się jedni z drugiemi.
Tam na placu niełatwo każdego męża rozpoznać;

Oni krew poczerniałą obmywszy wodą z poległych,
425 

Łzy wylewając gorące na wozy wszystkich ponieśli.
Wielki Priamos lamentów zabronił, a zatém w milczeniu
Na palące się stosy dźwignęli trupy żałośnie;
W ogniu je zaś spaliwszy odeszli do świętéj Iliony.

Z drugiéj strony tak samo Argeie łydookuci
430 

Na palące się stosy dźwignęli trupy żałośnie;
Potém je w ogniu spaliwszy do łodzi obszernych odeszli.
Jeszcze nie świta jutrzenka i noc się szarzy na niebie,
Kiedy się naród wybrany Achajów przy stosie zgromadził;

Przy nim jedyną mogiłę wynieśli sypiąc w równinie
435 

Wspólną, a w jej pobliżu stawiają mury warowne
Z wysokiemi basztami, obrona dla statków i dla nich.
Do nich i bramy zrobili dokładnie dopasowane,
Żeby pod niemi dla jazdy dogodną drogę urządzić;

Zewnątrz zaś naokoło wybrali fossę głęboką,
440 

Długą, széroką, a dołem spiczaste pale ubili.
W taki się sposób krzątają Achaje bujnokędzierni.
Koło Diosa siedzący bogowie gromorzutnego,
Dziwią się dziełu wielkiemu Achajów miedzią okrytych.

Pierwszy ziemią trzęsący Pozeidon się do nich odzywa:
445 

„Znajdzież się Zewsie rodzicu pomiędzy ludźmi na ziemi,
Choćby i jeden co bogom zamiary i myśli odsłania?
Czyli nie widzisz, jak znowu Achaje bujnokędzierni
Wymurowali mur przy okrętach, a fossę nakoło

Biorą, lecz hekatomby wspaniałéj bogom nie dali?
450 

Będą z tego mieć chwałę gdzie tylko zaświta jutrzenka,
W zapomnienie zaś pójdzie co ja i Foibos Apollon
Z takim stawiali mozołem dla Laomedonta dzielnego“.
Zews co chmury gromadzi mu na to z gniewem odpowie:

„Przebóg o lądotrzęsca potężny cożeś powiedział.
455 

Żeby to inny z bogów takiego się lękał zamiaru,
Któren o wiele od ciebie jest słabszym potęgą i dłonią;
Ale twa sławka zachowa się wszędy gdzie świta jutrzenka.
Zatem więc, gdy napowrót Achaje bujnokędzierni

Na okrętach popłyną do lubej ziemi ojczystéj,
460 

Mur wyburzywszy takowy w całości rzucisz do morza,
I napowrót ogromne wybrzeże piaskiem pokryjesz,
Wielka natenczas Achajów budowa zginie bez śladu“.
Oni tak o tém wszystkiém pomiędzy sobą mówili.

Słońce nareszcie zapadło, skończyło się dzieło Achajów;
465 

Bili więc woły nakoło namiotów i jedli wieczerzę.
Z Lemnos okręty do lądu przybiły wino przywożąc,
Mnogie, które wysyłał Jezona syn Euneos;
Jego to Hypsypila zrodziła po dzielnym Jezonie.

Dla Menelaja zaś i Agamemnona Atrydów,
470 

Przysłał osobno Jezonid lepszego wiader aż tysiąc.
Kupowali więc wino Achaje bujnokędzierni,
Jedni za ważną miedź, za świecące żelazo zaś inni,
Reszta za skóry, znów inni w zamian za same bydlęta,

Inni za niewolników; i sutą biesiadę gotują.
475 

Potém przez całą noc Achaje bujnokędzierni
Ucztowali, a w mieście Trojanie i sojusznicy.
Zews atoli rządzący przez noc im zgubne zamiary
Knuje grżmiąc przeraźliwie, aż blada ich trwoga ogarnia;

Winem z pucharów kropili na ziemię, i nikt się nie ważył
480 

Wypić, nim na ofiarę pokropił możnemu Kronidzie.
Potém poszli wypocząć i z łaski snu korzystają.






Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Homer i tłumacza: Paweł Popiel.