Biblia Gdańska/List powszechny Świętego Iakuba Apostoła (całość)

[1265]List powszechny Swiętego Iakuba Apostoła.

[1265]ROZDZIAŁ I.

 I. Zaleca świętą cierpliwość 1 — 4. II. modlitwy 5. III. wiarę 6 — 9. IV. skromność 10 — 12. V. Pokusy ku złemu nie są od Boga 13 — 16. VI. gdyż on iest wszystkich dobrych rzeczy sprawcą i Panem 17 — 21. VII. Iako się mamy z słowem Bożém obchodzić 22 — 25. VIII. i czém nabożeństwo nasze oświadczać 26. 27.
Iakub, sługa Boży i Pana Iezusa Chrystusa, dwiemanaście pokoleniom, które są w rozproszeniu, zdrowia życzy.
 2. Za naywiększą^[1] radość mieycie, bracia moi! gdy w rozmaite pokusy wpadacie,
 3. Wiedząc, iż doświadczenie wiary waszéy sprawuie cierpliwość;
 4. A cierpliwość niech ma doskonały uczynek, żebyście byli doskonali i zupełni, którymby na niczém nie schodziło.
 II. 5. A ieźli komu z was schodzi na mądrości, niech prosi u Boga, który ią szczérze wszystkim dawa, a nie wymawia; i będzie mu dana.
 III. 6. Ale niech prosi z wiarą,^[2] nic niewątpiąc; albowiem kto wątpi, iest podobny wałowi morskiemu, który od wiatru pędzony i miotany bywa.
 7. Bo niechay nie mniema ten człowiek, aby co miał wziąć od Pana.
 8. Mąż umysłu dwoistego iest niestateczny we wszystkich drogach swoich.
 9. A niech się chlubi brat niskiego stanu w wywyższeniu swoiém,
 IV. 10. A bogaty w poniżeniu swoiém; bo iako kwiat trawy^[3] przeminie.
 11. Albowiem iako słońce, kiedy weszło z gorącością, ususzyło trawę, a kwiat iéy opadł, i zginęła ona śliczność kształtu iego, tak i bogaty w drogach swoich uwiędnie.
 12. Błogosławiony mąż, który znosi^[4] pokuszenie; bo gdy będzie doświadczony, weźmie^[5] koronę żywota, którą obiecał Pan tym, którzy go miłuią.
 V. 13. Żaden, gdy bywa kuszony, niech nie mówi: Od Boga kuszony bywam; bo Bóg nie może kuszony bydź we złém, a sam nikogo nie kusi.
 14. Ale każdy bywa kuszony, gdy od swoich własnych pożądliwości bywa pociągniony i przynęcony.
 15. Zatym pożądliwość począwszy, rodzi grzech, a grzech będąc wykonany, rodzi śmierć.
[1266] 16. Nie błądźcież, bracia moi mili!
 VI. 17. Wszelki datek dobry, i wszelaki dar doskonały z góry iest zstępuiący od oyca światłości, u którego niemasz odmiany, ani zaćmienia na wstecz się wracaiącego.
 18. Który, przeto że chciał, porodził nas słowem prawdy ku temu, żebyśmy byli nieiakiemi pierwiastkami stworzenia iego.
 19. A tak, bracia moi mili! niech^[6] będzie każdy człowiek prędki ku słuchaniu, ale nierychły ku^[7] mówieniu, i nierychły ku gniewowi.
 20. Bo gniéw męża nie sprawuie sprawiedliwości Bożéy.
 21. A tak odrzuciwszy wszelakie plugastwo i zbytek złości, z cichością przyimiycie słowo wszczepione, które może zbawić dusze wasze.]
 VII. 22. A bądźcie czynicielmi^[8] słowa, a nie słuchaczami tylko oszukiwaiącymi samych siebie.
 23. Albowiem ieźli kto iest słuchaczem słowa a nie czynicielem, ten podobny iest mężowi przypatruiącemu się obliczu narodzenia swego we zwierciedle;
 24. Bo samego siebie obeyrzał i odszedł, a wnet zapomniał, iakim był.
 25. Ale ktoby weyrzał w on doskonały zakon wolności, i zostawałby w nim, ten nie będąc słuchaczem zapamiętliwym, ale czynicielem uczynku; ten błogosławionym będzie w uczynku swoim.
 VIII. 26. Ieźli kto między wami zda się bydź nabożnym, nie kiełznaiąc ięzyka swego, ale zwodząc serce swe, tego nabożeństwo próżne iest.
 27. Nabożeństwo czyste i niepokalane u Boga i oyca to iest: Nawiedzać sieroty i wdowy w ucisku ich, i zachować samego siebie niepokalanym od świata.]

[1266]ROZDZIAŁ II.

 I. Brakowanie w osobach z wiarą Chrystusową się nie zgadza 1 — 13. II. którą nie dosyć iest wyznać słowami, ale ią trzeba uczynkami miłosiernymi oświadczać 14 — 20. III. przykładem Abrahama Patryarchy 21 — 24. IV. i Rachaby 25. 26.
Bracia moi! nie mieycie z brakowaniem^[9] osób wiary Pana naszego Iezusa Chrystusa, który chwalebny iest.
 2. Albowiem gdyby wszedł do zgromadzenia waszego mąż, maiąc pierścień złoty w szacie świetnéy, a wszedłby téż i ubogi w podłém odzieniu;
 3. I weyrzelibyście na tego, co ma świetną szatę, a rzeklibyście mu: Ty! siądź sam poczciwie! a ubogiemubyście rzekli: Ty! tam stóy, albo siądź tu pod podnóżkiem moim;
 4. Azażeście iuż nie uczynili różności między sobą, i nie staliście się sędziami myśli złych?
 5. Słuchaycie, bracia moi mili! azaż Bóg nie obrał ubogich na tym świecie, aby byli bogatymi w wierze, i dziedzicami królestwa, które obiecał tym, którzy go miłuią?
 6. Aleście wy znieważyli ubogiego. Azaż bogacze gwałtem was nie uciskaią, i do sądów was nie pociągaią?
 7. Azaż oni nie bluźnią onego zacnego imienia, które iest wzywane nad wami?
 8. A ieźliże pełnicie zakon królewski według pisma: Będziesz miłował^[10] bliźniego twego, iako samego siebie, dobrze czynicie.
 9. Lecz ieźli osobami brakuiecie, grzech popełniacie, i bywacie przekonani^[11] od zakonu, iako przestępcy.
 10. Albowiem ktobykolwiek zachował^[12] wszystek zakon, a w iednymby upadł, stał się winien wszystkich przykazań.
 11. Bo który rzekł: Nie będziesz^[13] cudzołożył, ten téż rzekł: Nie będziesz zabiiał; a ieźlibyś nie cudzołożył, alebyś zabił, stałeś się przestępcą zakonu.
 12. Tak mówcie i tak czyńcie, iako ci, którzy według zakonu wolności macie bydź sądzeni.
[1267] 13. Albowiem sąd bez miłosierdzia^[14] będzie temu, co nie czynił miłosierdzia; ale miłosierdzie chlubi się przeciwko sądowi.
 II. 14. Cóż pomoże, bracia moi! ieźliby kto rzekł, iż ma wiarę, a uczynkówby nie miał? izali go ona wiara może zbawić?
 15. A gdyby brat albo siostra byli^[15] nieodziani, i schodziłoby im na powszedniéy żywności,
 16. I rzekłby im kto z was: Idźcie w pokoiu, ugrzeycie się, i naiedzcie się, a nie dalibyście im potrzeb ciału należących, cóż to pomoże?
 17. Także i wiara, nie mali uczynków, martwa iest sama w sobie.
 18. Ale rzecze kto: Ty masz wiarę, a ia mam uczynki; ukaż mi wiarę twoię bez uczynków twoich, a ia tobie ukażę wiarę moię z uczynków moich.
 19. Ty wierzysz, iż ieden iest Bóg, dobrze czynisz; i diablić temu^[16] wierzą, wszakże drzą.
 20. Ale chceszli wiedzieć, o człowiecze marny! iż wiara bez uczynków martwa iest?
 III. 21. Abraham, oyciec nasz, izali nie z uczynków usprawiedliwiony iest, gdy ofiarował^[17] Izaaka, syna swego, na ołtarzu?
 22. Widzisz, iż wiara spólnie robiła z uczynkami iego, a z uczynków wiara doskonałą się stała.
 23. A tak wypełniło się pismo, które^[18] mówi: I uwierzył Abraham Bogu, i przyczytano mu to ku sprawiedliwości, i przyiacielem^[19] Bożym nazwany iest.
 24. A widzicież, iż z uczynków usprawiedliwiony bywa człowiek, a nie z wiary tylko?
 IV. 25. Także téż i^[20] Rachab, wszetecznica, izali nie z uczynków iest usprawiedliwiona, gdy przyięła one posły i inszą drogą wypuściła?
 26. Albowiem iako ciało bez duszy iest martwe, tak i wiara bez uczynków martwa iest.

[1267]ROZDZIAŁ III.

 I. Ięzyk człowieka Chrześciańskiego zwiąskami wiary i miłości świętéy ma bydź hamowany 1 — 7. II. pożytki ięzyka 8 — 14. III. mądrości ludzkiéy różność od niebieskiéy 15 — 18.
Niechay was nie wiele będzie^[21] nauczycielami, bracia moi! wiedząc, że ciężysz sąd odniesiemy.
 2. Albowiem w wielu upadamy wszyscy; ieźli kto nie upada w słowie, ten iest doskonałym mężem, który téż może na wodzy trzymać i wszystko ciało.
 3. Oto, koniom wędzidła w gęby wprawuiemy, aby nam powolne były, i wszystkiém ciałem ich kieruiemy.
 4. Oto, i okręty choć tak wielkie są, i tęgimi wiatrami pędzone bywaią; wszak i naymnieyszym styrem bywaią kierowane, gdziekolwiek iest wola sternikowa;
 5. Tak i ięzyk mały iest członek, wszakże bardzo się wynosi. Oto, maluczki ogień, iako wielki las zapala!
 6. I ięzyk iest ogień i świat niesprawiedliwości; takci iest postanowiony ięzyk między członkami naszymi, który szpeci wszystko ciało, i zapala koło urodzenia naszego, i bywa zapalony od ognia piekielnego.
 7. Albowiem wszelkie przyrodzenie i dzikich zwierząt, i ptaków, i gadzin, i morskich potwór bywa okrócone, i iest okrocone od ludzi;
 II. 8. Ale ięzyka żaden z ludzi okrócić nie może, który iest nieokrócone złe, i pełne iadu śmiertelnego.
 9. Przezeń błogosławimy Boga i oyca, i przezeń przeklinamy ludzi, którzy na podobieństwo Boże stworzeni są;
 10. Z iednychże ust wychodzi błogosławieństwo i przeklęctwo. Nie tak ma bydź bracia moi!
 11. Izali zdróy z iednego źrzódła wypuszcza i słodką i gorzką wodę?
 12. Izali^[22] może, bracia moi! figowe drzewo przynosić oliwki, albo winna macica figi? Tak żaden zdróy słonéy i słodkiéy wody oraz nie wydawa.
 13. Ieźli kto iest mądry i umieiętny między wami, niech pokaże dobrém [1268]obcowaniem uczynki swoie w mądréy cichości.
 14. Ale ieźli macie gorzką zawiść i zaiątrzenie w sercu waszém, nie chlubcież się, ani kłamaycie przeciwko prawdzie.
 III. 15. Nie iestci ta mądrość z góry zstępuiąca, ale ziemska, bydlęca, diabelska.
 16. Bo gdzie iest zawiść i zaiątrzenie, tam i rosterki, i wszelaka zła sprawa.
 17. Ale mądrość, która iest z góry, nayprzódci iest czysta, potym spokoyna, mierna, powolna, pełna miłosierdzia i owoców dobrych, nieposądzaiąca, i nieobłudna.
 18. Ale owoc sprawiedliwości w pokoiu bywa siany tym, którzy pokóy czynią.

[1268]ROZDZIAŁ IV.

 I. Niepożytki z uczynków cielesnych idące wylicza 1 — 5. II. pokorę zalecaiąc 6 — 9. III. od pychy 10. IV. szacowania inszych 11. 12. V. i krewkości swych zapomnienia odwodzi 13 — 17.
Zkądże są walki i zwady między wami? Izali nie ztąd, to iest z lubości waszych, które walczą^[23] w członkach waszych?
 2. Pożądacie, a nie macie, zayrzycie i zawidzicie, a nie możecie dostać; wadzicie się i walczycie, wszakże nie otrzymywacie, przeto iż nie prosicie.
 3. Prosicie a nie^[24] bierzecie, przeto, iż źle prosicie, abyście to na roskoszy wasze obracali.
 4. Cudzołożnicy i cudzołożnice! nie wiecież, iż przyiaźń^[25] świata iest nieprzyiaźnią Bożą? Przetoż, ktobykolwiek chciał bydź przyiacielem tego świata, stawa się nieprzyiacielem Bożym.
 5. Albo mniemacie, iż próżno pismo^[26] mówi: Izali ku zazdrości pożąda duch, który w nas mieszka?
 II. 6. Owszem hoynieyszą dawa łaskę; bo mówi: Bóg się^[27] pysznym sprzeciwia, ale pokornym łaskę dawa.
 7. Poddaycież się tedy^[28] Bogu, a daycie odpór^[29] diabłu, a uciecze od was.
 8. Przybliżcie się ku Bogu, a przybliży się ku wam. Ochędożcie^[30] ręce grzesznicy, i oczyśćcie serca, którzyście umysłu dwoistego.
 9. Bądźcie utrapieni, i żałuycie i płaczcie; śmiech wasz niech się obróci w żałość, a radość w smętek.
 III. 10. Uniżaycie się przed obliczem Pańskiém, a wywyższy was.
 IV. 11. Nie obmawiaycie iedni drugich, bracia! Kto obmawia brata, i potępia brata swego, obmawia zakon, i potępia zakon; a ieźli potępisz zakon, nie iesteś czynicielem zakonu, ale sędzią.
 12. Ieden iest zakonodawca, który może zbawić i zatracić. Ale ty ktoś^[31] iest, co potępiasz drugiego?
 V. 13. Nuż teraz wy,^[32] co mówicie: Dziś, albo iutro póydziemy do tego miasta, i zmieszkamy tam przez ieden rok, a będziemy kupczyć, i zysk sobie przywiedziemy;
 14. (Którzy nie wiecie, co^[33] iutro będzie; bo cóż iest żywot wasz? Para zaiste iest, która się na mały czas pokazuie, a potym niszczeie.)
 15. Zamiast tego, cobyście mieli mówić: Będzieli Pan^[34] chciał, a będziemyli żywi, uczynimy to albo owo.
 16. Ale teraz chlubicie się w pysze waszéy; wszelka chluba takowa zła iest.
 17. Przetoż, kto umie dobrze czynić a nie czyni, grzech^[35] ma.

[1268]ROZDZIAŁ V.

 I. Bogaczom sądu Bożego srogość opowiada, gromiąc ich hardość 1 — 6. II. aby ubodzy słysząc o nieszczęśliwém bogaczów dokonaniu, skromnie znosili uciski 7 — 11. III. odwodzi od lekkomyślnych przysiąg 12. IV. w utrapieniu i w chorobie coby czynić 13 — 20.
Nuż teraz, bogacze! płaczcie, [1269]narzekaiąc nad nędzami waszemi, które przyidą.
 2. Bogactwo wasze zgniło, a szaty wasze mole zgryzły.
 3. Złoto wasze i śrebro wasze pordzewiało, a rdza ich będzie na świadectwo przeciwko wam, i poźrze ciała wasze iako ogień; zgromadziliście skarb na ostatnie dni.
 4. Oto, zapłata^[36] robotników, którzy żęli krainy wasze, od was zatrzymana woła, a wołania żeńców weszły do uszu Pana zastępów.
 5. Żyliście w roskoszach^[37] na ziemi i buialiście; wytuczyliście serca wasze, iako na dzień zabiiania ofiar.
 6. Potępiliście, zamordowaliście sprawiedliwego, a nie sprzeciwia się wam.
 II. 7. Przetoż, bracia! bądźcie cierpliwymi aż do przyiścia Pańskiego. Oto, oracz oczekiwa drogiego pożytku ziemi, cierpliwie go oczekiwaiąc, ażby otrzymał deszcz ranny i wieczorny.
 8. Bądźcież i wy^[38] cierpliwymi, a utwierdzaycie serca wasze; albowiem się przybliża przyiście Pańskie.
 9. Nie wzdychaycie iedni przeciwko drugim, bracia! abyście nie byli osądzeni. Oto, sądzia iuż przede drzwiami stoi.
 10. Bierzcie na przykład, bracia moi! utrapienia i cierpliwości^[39] Proroki, którzy mówili w imieniu Pańskiém.
 11. Oto, za błogosławione mamy te, którzy cierpieli. O cierpliwości^[40] Iobowéy słychaliście, i koniec Pański widzieliście, iż wielce miłosierny iest Pan i litościwy.
 III. 12. A przed wszystkiemi rzeczami, bracia moi! nie^[41] przysięgaycie ani przez niebo, ani przez ziemię, ani żadną inszą przysięgą; ale niech będzie^[42] mowa wasza: Tak, tak; i Nie, nie; abyście w obłudę nie wpadli.
 IV. 13. Iest kto utrapiony między wami, niechże się modli; iest kto dobréy myśli, niechayże śpiéwa.
 14. Choruie kto między wami, niechże zawoła Starszych zborowych, a niech się modlą za nim, pomazuiąc^[43] go oleykiem w imieniu Pańskiém;
 15. A modlitwa^[44] wiary uzdrowi chorego, i podniesie go Pan; a ieźliby się grzechu dopuścił, będzie mu odpuszczono.
 16. Wyznawaycie iedni przed drugimi upadki, a modlcie się iedni za drugimi, abyście byli uzdrowieni. Wiele może uprzeyma modlitwa sprawiedliwego.
 17. Eliasz był^[45] człowiek tymże biedom poddany, iako i my, a modlitwą modlił się, żeby deszcz nie padał; i nie padał deszcz na ziemię trzy lata i sześć miesięcy.
 18. I zaś się modlił, a wydało niebo deszcz, i ziemia zrodziła owoce swoie.
 19. Bracia! ieźliby się kto z was obłądził od prawdy, a nawróciłby go^[46] kto,
 20. Niechże wie, że ktoby odwrócił grzesznika od błędnéy drogi iego, zachowa duszę od śmierci, i zakryie mnóstwo^[47] grzechów.

1. Rzym. 5, 3. 2 Kor. 7, 4.
2. Matt. 7, 7. r. 21, 22. Mark. 11, 24. Łuk. 11, 9. Ian. 16, 23.
3. Ps. 102, 12. Ps. 103, 15. Izai. 40, 6. 1 Piotr. 1, 24.
4. Iob. 5, 17. Przyp. 3, 11. Żyd. 12, 5. Obiaw. 3, 19.
5. 1 Kor. 9, 25. 2 Tym. 4, 7. 8.
6. Kazn. 5, 1. Syr. 5, 13.
7. Przyp. 17, 27. Kazn. 7, 9.
8. Matt. 7, 21. Rzym. 2, 13.
9. 3 Moy. 19, 15. 5 Moy. 10, 17. 2 Kron. 19, 7. Iob. 34, 19. Przyp. 24, 23. Dzie. 10, 34. Rzym. 2, 11.
10. 3 Moy. 19, 18. Matt. 22, 39. Mark. 12, 31. Rzym. 13, 9. Gal. 5, 14.
11. 3 Moy. 19, 15. 5 Moy. 1, 17. r. 16, 19.
12. Matt. 5, 19. Gal. 5, 3.
13. 2 Moy. 20, 14.
14. Matt. 6, 15.
15. Łuk. 3, 11. 1 Ian. 3, 17.
16. Matt. 8, 29.
17. 1 Moy. 22, 9.
18. 1 Moy. 15, 6. Rzym. 4, 3. Gal. 3, 6.
19. 2 Kron. 20, 7. Izai. 41, 8.
20. Ioz. 2, 1. Żyd. 11, 31.
21. Matt. 23, 8.
22. Łuk. 6, 44.
23. Rzym. 7, 23.
24. Matt. 20, 22.
25. 1 Ian. 2, 15.
26. 4 Moy. 11, 29.
27. Iob. 22, 29. Przyp. 3, 34. r. 29, 23. Matt. 23, 12. Łuk. 14, 11. r. 18, 14. 1 Piotr. 5, 5.
28. 1 Piotr. 5, 6.
29. Efez. 4, 27.
30. Izai. 1, 15. 16.
31. Rzym. 14, 4.
32. Łuk. 12, 17.
33. Przyp. 27, 1.
34. Dzie. 18, 21. 1 Kor. 16, 7.
35. Łuk. 12, 47.
36. 3 Moy. 19, 13. 5 Moy. 24, 14. 15.
37. Łuk. 16, 15. Obiaw. 18, 7.
38. Łuk. 21, 19.
39. Matt. 5, 12.
40. Iob. 1, 21.
41. Matt. 5, 34.
42. Matt. 5, 37.
43. Mark. 6, 13. r. 16, 18.
44. Ps. 30, 3.
45. 1 Król. 17, 1. r. 18, 45. Łuk. 4, 25.
46. Matt. 18, 15. Gal. 6, 1.
47. Przyp. 10, 12. 1 Piotr. 4, 8.

List do Hebrajczyków (całość)

List powszechny Świętego Iakuba Apostoła (całość) Biblia Gdańska

List pierwszy powszechny Ś. Piotra Apostoła (całość)