Rozprawa o malarstwie

>>> Dane tekstu >>>
Autor	Leonardo da Vinci
Tytuł	Rozprawa o malarstwie
Wydawca	nakładem tłumacza skład: Gebethner i Wolff
Data wyd.	1876
Miejsce wyd.	Warszawa
Tłumacz	Wojciech Gerson
Tytuł orygin.	Trattato della pittura
Źródło	Skany na Commons
Inne	Cały tekst
Indeks stron

›››

[7]

TRATTATO DELLA PITTURA,

di Lionardo da Vinci, da Rafaele du Fresne.

Parigi MDCLI.

ROZPRAWA O MALARSTWIE,

LEONARDA DA VINCI

WYDANA W PARYŻU W R. 1651

przez

Rafaela du Fresne

z portretem Leonarda da Vinci i rysunkami objaśniającemi

PRZEŁOŻONA NA JĘZYK POLSKI

przez

Wojciecha Gersona

w WARSZAWIE r. p. 1874.

Skan zawiera grafikę.

---

WYDANA NAKŁADEM TŁÓMACZA

---

WARSZAWA.

Skład główny u Gebethnera i Wolffa.

---

1876.

[99]

Spis Rozdziałów.

---

Rozdz.		Str.
	PortretSonet Leonarda da Vinci
	Słowo wstępne	1
1	Czego przedewszystkiem ma się nauczyć młodzieniec	5
2	Do czego młodzieńcy mają się przykładać	—
3	Jaką zasadę wpajać trzeba w młodych malarzów	—
4	Jak rozpoznać młodzieńca mającego zdolność do malarstwa	6
5	Przepis dla malarza	—
6	Jak młody człowiek ma sobie w nauce poczynać	—
7	O sposobie uczenia się	—
8	Uwaga dla malarza	—
9	Przepis dla malarza wszechstronnego	—
10	Jak malarz ma być wszechstronnym	7
11	Przepis dla malarza	—
12	Przepis jak wyżéj	—
13	Przepis na szkicowanie pomysłów obrazowych i postaci	—
14	O poprawianiu błędów które spostrzeżesz	—
15	O sądzie	8
16	Sposób pobudzenia umysłu do rozmaitych pomysłów	—
17	Jak się masz wprawiać w naukę pamiętania nim uśniesz w nocy	—
18	Czego się wprzód uczyć potrzeba czy pilności czy szybkości w pracy	—
19	Jako malarz powinien cenić zdanie każdego	—
20	Jako człowiek nie powinien więcej ufać sobie niż temu co w naturze widzi	—
21	O rozmaitości postaci	9
22	O wszechstronności	—
23	O tych którzy pracują bez pilności czyli umiejętności	—
24	Jeden malarz drugiego niema naśladować	—
25	O rysowaniu z natury	—
26	Uwaga dla malarza	—
27	Jak wysoko ma być światło przy rysowaniu z natury	10
28	Jakie światło wybierać należy do rysowania postaci przedmiotów	—
29	Jakie powinno być światło do rysowania przedmiotów to naturalnych czy wymyślonych	—
30	O rysowaniu z wzorów żywych (nagich)	—
31	O rysowaniu wypukłości z pamięci lub z natury	11
32	Sposób poprawnego narysowania widoku	—
33	Jak należy rysować krajobrazy	—
34	O rysowaniu przy świetle świecy	—
35	W jaki sposób należy rysować twarz aby była pięknie wycieniowana	—
36	O świetle do rysowania żywych głów i ciała	—
37	O rysowaniu figur do obrazów	12
38	O rysowaniu z natury ciała, lub innych przedmiotów	—
39	Miary i podziały postaci	—
40	Jak malarz powinien przy rysowaniu wypukłości stosować się do światła	—
41	O zaletach światła	—
42	O ułudzie jaką mieć można w sądzeniu o budowie ciała	—
43	O konieczności poznania całokształtu człowieka	13
44	O wadzie malarza	—
45	Przepis dla malarza aby niedał się ułudzić wpływowi postaci do któréj nawykł	—
46	Błąd malarzów którzy ten sam przedmiot wypukły rysują przy inném świetle w domu a potém umieszczają go pod otwartém niebem pośród innego światła	—
47	O malarstwie i jego podziale	—
48	Postać i podział jéj	—
49	Proporcje członków	14
50	O ruchach i rozmaitych czynnościach	—
51	Jak należy gubić zarysy ostre	—
52	Jako w małych przedmiotach błędy nie są tak widoczne jak w dużych	—
53	Dla czego malowidło nie może nigdy wydawać się tak wypukłém jak przedmioty naturalne	—
54	Dla czego należy unikać gromadzenia postaci jednych po nad drugiemi	15
55	Jakiego sposobu malowania użyć należy, aby przedmioty wydały się wypuklejszemi	—
56	Co jest pożyteczniejsze i ważniejsze, czy światłocień postaci czy ich zarysy	—
57	Przypomnienie od autora	16
58	Przepis dla malarza	—
59	Jako obraz powinien być widziany jakoby przez okno	—
60	O cieniu	—
61	Jak należy przedstawiać dziewczątka	—
62	Jak należy wyobrażać starców	—
63	Jak należy wystawiać staruszki	17
64	Jak należy wyobrażać dziewice	—
65	Jak należy przedstawiać noc	—
66	Jak należy wyobrażać burzę	—
67	Jak należy przedstawić bitwę	18
68	Jak należy w malowidle czynić odległość	19
69	Jako niebo należy robić jaśniejszém ku dołowi	—
70	Co czynić aby postacie od tła	—
71	Jak wyrazić wielkość przedmiotów malowanych	—
72	O przedmiotach skończonych i niewyraźnych	20
73	O postaciach rozdzielonych, aby się niewydawały połączonemi	—
74	Czy światło ma być rzucone z przodu czy z boku, a które jest piękniejzzepiękniejsze	20
75	O odbijaniu się światła	—
76	Od czego nie mogą być odbicia świetlne	—
77	O światłach odbitych	21
78	O odbicia świateł otaczających cienie	—
79	Gdzie odbicia świateł są większéj a gdzie mniéjszéj jasności	—
80	Która część odbitu (refleksu), będzie najświetniejsza	—
81	O barwach odbitowych ciała	22
82	Gdzie odbity są najwidoczniejsze	—
83	O odbitach podwójnych i potrójnych	—
84	Jako żadna barwa odbita nie jest pojedyńczą ale połączoną z odbiciami innych barw	23
85	Jako rzadko kiedy odbity bywają barwy przed miotu na którym się odbijają	—
86	Gdzie najwyraźniéj widać będzie odbit	—
87	O barwach odbitów	24
88	O granicach odbitów na tle	—
89	Ostawianiu postaci ludzkich	—
90	Sposób nauczania się dobrego układu postaci w obrazach	—
91	O narysowaniu pierwszéj postaci w obrazie	—
92	Sposób układania obrazów	25
93	O układaniu obrazów	—
94	Rozmaitość postaci ludzkich w obrazach	—
95	Jak się nauczyć ruchów człowieka	—
96	O układaniu obrazów	26
97	O rozmaitości w obrazach	—
98	O urozmaiceniu wyrazu twarzy w obrazach	—
99	O wzajemném sąsiedztwie barw i jako jedna podnosi drugą w piękności	—
100	Jak robić barwy żywemi i pięknemi na podkładzie	27
101	O barwach cieniów wszelkiego zabarwienia	—
102	O rozmaitości barw przedmiotów odległych i bliskich	—
103	W jakiéj odległości barwy przedmiotów zupełnie giną	—
104	Barwa cieniu przedmiotu białego	—
105	Jaka barwa uczyni cień najczarniejszym	28
106	O barwie która nieprzedstawia różnic pomimo gęstości powietrza	—
107	O perspektywie barw	29
108	O barwie niezmieniającéj się w rozmaitéj gęstości powietrza	—
109	Czy rozmaite barwy mogą być albo wydawać się jednakowéj ciemności skutkiem tegoż samego cieniu	—
110	O przyczynie niewidzialności barw i postaci z powodu ciemności pozornych	30
111	Jako przedmiot każdy wtedy pokazuje się w właściwéj swéj barwie gdy odbiera światło od drugiego takiéj saméj barwy	—
112	O barwach które zdają się zmieniać swoję właściwość przez porównanie z tłem swojem	—
113	O zmianach barw przezroczystych położonych na różnych barwach i o rozmaitych ich stosunkach	—
114	Która część tejże saméj barwy wyda się w malowidle piękniejszą	—
115	Jako każda barwa niepołyskliwa piękniejszą jest w częściach oświetlonych niż w ocienionych	31
116	O wydatności barw	—
117	Która część barwy powinna być z zasady najpiękniejszą	—
118	Jako piękność barwy powinna się okazać w światłach	—
119	O barwie zielonéj otrzymanéj z niedokwasu miedzi miedzi	—
120	Podniesienie piękności zieleni miedzianéj	32
121	O mieszaniu barw	—
122	O powierzchni wszelkiego przedmiotu ocienionego	—
123	Jaka powierzchnia najwięcéj barw odbija w sobie	—
124	Jaki przedmiot najwięcéj zabarwi się od ciała odbijającego	—
125	Jakie ciało wydawać się będzie najpiękniejszéj barwy	33
126	O barwie twarzy	—
127	Sposób rysowania wypukłości i przysposobienie papieru na ten cel	—
128	O rozmaitości téj saméj barwy w rozmaitéj odległości od oka	—
129	O trawie widzianéj na otwartém miejscu	—
130	Jaka zieloność wydawać się będzie najbłękitniejszą	—
131	Jaka powierzchnia mniéj od innych ukaże się w swéj właściwéj barwie	34
132	Jakie ciało njprawdz’wiéjnajprawdziwiéj okazuje swoją barwę	—
133	O jasności krajobrazów	—
134	Zasada perspektywiczna ogólna dotycząca blednienia barw w odległości	—
135	O przedmiotach odbijających się wodzie na otwartém powietrzu a zwłaszcza o niebie	35
136	Przyćmienie barwy za pośrednictwem ciała znajdującego się pomiędzy barwą a okiem	—
137	O tłach odpowiednich do cieniów i świateł	—
138	Jak sobie poradzić, jeżeli biały przedmiot wypada na białym a ciemny na ciemnym	—
139	O naturze barwy pól na których odbić się ma barwa biała	—
140	O tłach figur	—
141	O tłach przedmiotów malowanych	36
142	O tych którzy wyobrażają w widokach przedmioty tém ciemniejszemi im są dalsze	—
143	O barwach przedmiotów odległych od oka	—
144	Stopnie malarstwa	—
145	O połyskliwości i barwie wody morskiéj widzianéj z rozmaitych stron	—
146	O przeciwieństwach	37
147	O barwie cieniu jakiegokolwiek przedmiotu	—
148	O perspektywie barw w miejscach ciemnych	—
149	Perspektywa barw	—
150	O barwach	—
151	Zkąd powstaje błękit nieba	—
152	O barwach	38
153	O barwach	—
154	O tłach postaci malowanych	—
155	Dla czego barwa biała, właściwie nie jest barwą	—
156	O barwach	—
157	O sile świateł głównych i (podrzędnych) odbitych	39
158	O barwach efeniów	—
159	O przedmiotach umieszczonych na tle jasném i czemu się to w malarstwie używa	—
160	O tłach	40
161	O barwach tworzących się z mieszanin innych barw a które są już drugorzędnemi	—
162	O barwach	—
163	O barwie gór	41
164	Jak malarz w praktyce ma stosować perspektywę powietrzną	41
165	O perspektywie powietrznéj	—
166	O rozmaitych ruchach człowieka i o umiarze (proporcyi) członków	42
167	O zmianach wymiarów człowieka od urodzenia aż do wieku dojrzałego	—
168	Czém się stawy dzieci różnią od dorosłych	—
169	O różnicy wymiarów dzieci i dorosłych	—
170	O stawach palców	43
171	O stawie ramion i jego odmianach	—
172	O ramionach	—
173	O ogólnych rozmiarach ciała	—
174	O rozmiarach ciała ludzkiego i zgięciach członków	—
175	O (proporcjonalności) umiarze członków	44
176	O stawie dłoni i ramienia	—
177	O stawach nóg i o ich zmniejszaniu się i pwiększaniupowiększaniu	—
178	O członkach które się zmniejszają przy zgięciu a powiększają przy wyprężeniu	—
179	O członkach które się w stawach zgrubiają podczas zgięcia	45
180	O członkach człowieka nagiego	—
181	O silnych ruchach członków ludzkich	—
182	O ruchach człowieka	—
183	O postawach, ruchach i odpowiednich im członkach	46
184	O stawach członków	—
185	O ciałoskładzie człowieka	—
186	O ruchach członków ludzkich	—
187	O ruchach części twarzy	47
188	O częściach składowych twarzy	—
189	Sposób zapamiętania i narysowania w podobiznie boczni twarzy (profilu) człowieka którego się raz jeden widziało	—
190	Sposób spamiętania kształtu twarzy	—
191	O piękności twarzy	48
192	O postawach	—
193	O ruchach członków w postawie swobodnéj	—
194	O członkach ciała nagiego	—
195	O ruchach i biegu człowieka i innych zwierząt	—
196	Kiedy jest największa różnica wzniesienia bark podczas ruchu ciała człowieka	—
197	Zdanie przeciwne	49
198	Jak zgięte zmienia postać człowieka pod ciążenia w chwili gdy zostanie wyciągnięte	—
199	O człowieku i zwierzętach które powolnie idąc mają środek ciężkości niedaleko wysunięty za punkt podpory	—
200	O człowieku niosącym ciężar na obudwu barkach	—
201	O ciążeniu człowieka stojącego	50
202	O człowieku w ruchu	—
203	O równowadze ciężaru wszelkiego zwierzęcia na nogach	—
204	O zgięciach i zwrotach człowieka	51
205	O zgięciach	—
206	O równowadze	—
207	O ruchach człowieka	—
208	Ruch powstaje z utraconéj równowagi	52
209	O równowadze postaci ludzkiéj	—
210	O piękności członków (ruchów)?	—
211	O zręczności członków ciała (ruchów)?	—
212	O pojedyńczéj figurze w obrazie	53
213	Jakie są najważniejsze przymioty postaci	—
214	O równowadze ciężaru w stosunku do środka ciężkości ciał	—
215	O postaciach które posuwają lub niosą ciężary	—
216	O postawach ludzkich	—
217	Rozmaitość postaw	—
218	O postawach ciała	54
219	O postawach świadków wypadku który zaznaczamy	—
220	Przymioty ciała	—
221	Jako muskularni są niscy a grubi	—
222	Jako tłuści niewielkie mają mięśnie	—
223	Jakie mięśnie nikną przy rozmaitych ruchach człowieka	55
224	O mięśniach	—
225	Postać o mięśniach bardzo uwydatnionych będzie bez ruchu	—
226	W postaciach nagich nienależy mięśniów zbytecznie pokazywać	—
227	O wyciąganiu się i kurzeniukurczeniu mięśniów	—
228	Gdzie w człowieku jest ścięgno bez mięśnia	—
229	O ośmiu ziarnkach powstajającychpowstających pośród ścięgn w różnych stawach człowieka	56
230	O mięśniu który idzie od piersi aż do łona	—
231	O największém przekręceniu jakie człowiek wykonać może oglądając się w tył	—
232	O ile ręce mogą zbliżyć się do siebie w tyle	—
233	Jak okazać siłę człowieka wymierzającego uderzenie	57
234	O sile złożonéj człowieka a najprzód o sile ramion	—
235	Kiedy człowiek wywiera większą siłę, czy przy ciągnieniu czy przy popychaniu	58
236	O członkach podczas zgięcia i co się dzieje z ciałem pokrywającém zgięcia	—
237	O odwróceniu goleni bez odwrócenia uda	59
238	O kurczeniu się mięśniów	—
239	O pojedynczym ruchu człowieka	—
240	Ruch złożony	—
241	O ruchach zastosowanych do czynności człowieka	—
242	O ruchach postaci	—
243	O ruchach wskazujących	60
244	O rozmaitości wyrazu twarzy	—
245	O ruchach odpowiadających wzruszeniom duchowym (wewnętrznym)	—
246	Jak wzruszenia wewnętrzne poruszają postać w pierwszym stopniu zlekka i swobodnie	—
247	O ruchu spowodowanym przedmiotem jakimś	—
248	O ruchach złożonych	—
249	O ruchach zwierząt	61
250	Każdy członek pojedyńczy całemu ciału odpowiadać ma	—
251	O zachowaniu właściwości	—
252	O wieku postaci	—
253	Rodzaje osobistości składających pomysły obrazowe	—
254	Jak wyobrazić przemawiającego do znacznéj liczby osób	—
255	Jak przedstawić postać zagniewaną	62
256	Jak przedstaw zrozpaczonego	—
257	O śmiechu i płaczu a czem się różnią	—
258	O postawach niemowląt	—
259	O postawach kobiet i młodzieńców	—
260	O postaciach skaczących	63
261	Człowiek pragnący rzucić przedmiot jaki z wielką siłą	—
262	_	63
263	_	—
264	_	64
265	_	—
266	_	—
267	_	—
268	_	—
269	_	65
270	_	—
271	_	—
272	_	—
273	_	—
274	_	66
275	_	—
276	_	—
277	_	—
278	_	67
279	_	—
280	_	—
281	_	—
282	_	68
283	_	—
284	_	—
285	_	—
286	_	—
287	_	69
288	_	—
289	_	—
290	_	—
291	_	79
292	_	—
293	_	—
294	_	—
295	_	—
296	_	71
297	_	—
298	_	—
299	_	72
300	_	—
301	_	—
302	_	73
303	_	—
304	_	74
305	_	—
306	_	—
307	_	—
308	_	75
309	_	—
310	_	—
311	_	76
312	_	—
313	_	—
314	_	—
315	_	—
316	_	77
317	_	—
318	_	—
319	_	—
320	_	—
321	_	78
322	_	—
323	_	—
324	_	—
325	_	79
326	_	—
327	_	—
328	_	80
329	_	—
330	_	—
331	_	—
332	_	—
333	_	82
334	_	—
335	_	83
336	_	—
337	_	—
338	_	—
339	_	—
340	_	—
341	_	—
342	_	—
_	—
344	_	—
345	_	—
346	_	—
347	_	—
348	_	86
349	_	—
350	_	—
351	_	—
352	_	—
353	_	87
354	_	—
355	_	—
356	_	—
357	_	—
358	_	88
359	_	—
360	_	—
361	_	—
362	_	89
363	_	—
364	_	—
365	_	90

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronach autora: Leonardo da Vinci i tłumacza: Wojciech Gerson.