Słownik etymologiczny języka polskiego/Indeks C
Gdy cz wyłącznie z k poszło (w nagłosie i z sk-), a ć z t, bywa c najrozmaitszego początku. Pomijam narzeczowe c zamiast cz (coło), choć nieraz i do języka pisemnego się wkradło, okaz t. zw. mazurzenia, spólnego językom północnym (nawet litewskim). W środku słów pochodzi c albo z kt (piec z *piekti, nocy = łac. noctis); albo z tj (świeca z *swiet-ja, por. świecić, światło; wrócę z *wort-ję, wrócić, zwrot); albo z k, odmieniającego się pod pewnemi warunkami (czasowemi) nie w cz (dziki - dzicz), lecz w c (dzicy; końcówka -ica obok -ik: grzesznica - grzesznik). W nagłosie c- powstało również z k- (cesarz z kaisar), ale tu wchodzi w grę i sk-, i postaci słowne chwieją się między cz- a c-, co jednak ze wspomnianem wyżej mazurzeniem nic nie ma spólnego; p. cudzy, czuć itd. Swojem ć, jak dź, ś itd., wyróżnia się polszczyzna od innych języków słowiańskich najdosadniej.
cacko •
caf •
cajg •
cal •
całta •
cały •
całun •
canka •
cały •
cap •
capa •
capnąć •
capstrzyk •
car •
ceber •
cebula •
cech •
cecha •
ceckać •
ceduła •
cedzić •
cegła •
ceklarz •
cektać •
cel •
celbrat •
cembrować •
cena •
cenar •
census •
centnar •
cep •
cepliki •
cepuch •
cera •
ceregiele •
cerkiew •
certa •
certować się •
cesarz •
ceter •
cetno •
cetyna •
cewa •
cęgi •
cęta •
ch •
ci •
ciachnąć •
ciało •
ciapać •
ciarać •
ciarki •
ciasny •
ciasto •
ciąć •
ciąg •
cichy •
ciec •
cieciorka •
ciele-piele •
cielę •
ciem •
ciemiec •
ciemierzyca •
ciemię •
ciemny •
cienki •
cień •
cierlica •
ciernie •
cierpieć •
cierzeń •
cieszyć •
cieś •
cieść •
cieśla •
cieśn(ina) •
cietrzew •
cięciwa •
cięga •
cięgatura •
ciężki •
cigiędź •
ciotka •
ciozka •
cis •
ciskać •
ciucia •
ciułać •
ciupa •
ciura •
ciurba •
ciwun •
ciża •
ciżma •
ćkać •
ckliwy •
cło •
ćma •
cmentarz •
cmok •
cny •
co •
cofać •
cokoł •
córa •
cuch •
cuchthaus •
cucić •
cud •
cudzić •
cudzy •
cug •
cugiel •
cukier •
cuła •
cuma •
cupnąć •
cuż •
cwał •
cwany •
cwelich •
ćwiek •
ćwierć •
ćwik •
ćwikła •
ćwirkać •
cybeba •
cybuch •
cyc •
cyfra •
cyga •
cygan •
cygarka •
cygaro •
cykać •
cykada •
cykorja •
cymbał •
cymbory •
cymbulec •
cyment •
cymer •
cymes •
cyna •
cynadra •
cyndelin •
cynek •
cyngiel •
cynozura •
cypel •
cyprys •
cyranka •
cyrk •
cyrograf •
cyt •
cytara •
cytować •
cytryna •
cytwar •
cywil •
cyzelować •
cyziojan •
-cz (zaimek) •
-cz (partykuła) •
czabaje •
czaban •
czacz •
czad •
czaić się •
czair •
czaj •
czajka •
czako •
czał •
czambuł •
czamar(k)a •
czambuł •
czamlet •
czapa •
czapla •
czaprak •
czar •
czara •
czarny •
czart •
czas •
czasza •
czata •
czausz •
cząbr •
-cząć •
czhać •
czcić •
czczy •
Czech •
czecheł •
czeczotka •
czekać •
czekan •
czekczery •
czeladź •
czelny •
czeluść •
czepić •
czepiec •
czereda •
czeremcha •
czerha •
czerpać •
czerstwy •
czerw •
czesać •
cześć •
czeznąć •
czeżuja •
czępieć •
częsty •
czkać •
człapać •
człon •
Członki i części ciała •
człowiek •
czmiel •
czmyr •
czoboty •
czochać •
czokolada •
czołdar •
czołgać •
czółno •
czoło •
czołznąć się •
czop •
czosnek •
cztery •
czu •
czub •
czuć •
czuha •
czumak •
czupira(d)ło •
czuryło •
czwarzyć •
czworobok •
czy •
czyhać •
czyn •
czynsz •
czyrak •
czyrchlić •
czysty •
czytać •
czyż